หมอสมเดช พุฒพลายงาม อายุ 56 ปี หมู่ 10 บ้านคลองหนองงูเห่า ตำบลศีรษะจรเข้น้อย อำเภอบางเสาธง จังหวัดสมุทรปราการ เป็นหมอภูมิปัญญาพื้นบ้านด้านกระดูกและเส้น ได้รับการสืบทอดภูมิปัญญาการรักษานี้มาจากคุณแม่ หมอศรี (นางบุญศรี พุฒพลายงาม) โดยคุณแม่ได้รับการถ่ายทอดมาจากคุณตาจันทร์ จานแก้ว อีกทอดหนึ่ง จากประวัติการสืบทอดเท่าที่สืบความได้ รุ่นนี้เป็นรุ่นที่ 3 ซึ่งหมอสมเดช ได้รักษาผู้ป่วยมาเวลากว่า 30 ปี วิธีการสืบทอดภูมิปัญญา เริ่มจากเป็นผู้ช่วยหมอศรี (คุณแม่) ในฐานะคอยปรุงยาสมุนไพร ล้างแผล เย็บแผล เข้าเฝือกฯลฯ ผู้ป่วยที่มารักษาในอดีตจะเป็นเรื่องของกระดูกหัก กระดูกแตกเป็นส่วนมาก ต่อมาก็จะเป็นเรื่องเส้น เนื่องจากหมู่บ้านคลองหนองงูเห่าอยู่ห่างไกลความเจริญ หมอพื้นบ้านจึงเป็นสิ่งจำเป็น และเป็นที่รู้จักของคนในหมู่บ้าน ปัจจุบันเมื่อการแพทย์เจริญมากขึ้น และการคมนาคมสะดวก จะเป็นการรักษาในเรื่องของเส้นเป็นส่วนใหญ่ เรื่องของกระดูกมีน้อยลง วิธีการักษาจะเป็นการนวดด้วยสมุนไพร เรียกว่าน้ำมันสมุนไพรหมอเดช จาการสัมภาษณ์ ในน้ำมันด้วยประกอบด้วย ไพล ใบขี้เหล็ก ขมิ้นอ้อย ดีงูเหลือม ฯลฯ ซึ่งเป็นสูตรที่ได้รับการถ่ายทอดมาโดยเฉพาะในตระกูล ในการรักษานั้นเนื่องจากเป็นการแพทย์แผนไทยต้องมีขันไหว้ครูซึ่งประกอบด้วย กล้วยน้ำว้า 1 หวี เหล้า 28 ดีกรี 1 ขวด บุหรี่ ดอกไม้ ธูปเทียน และเงินกำนล 560 บาท ซึ่งจะจ่ายเงินครั้งเดียวตลอดการรักษาจนหาย การรักษาใช้การบีบ นวด กดเส้น ด้วยมือและเท้า โดยมีน้ำมันสมุนไพร และอาจมีอุปกรณ์เช่น เฝือกไม้ไผ่ สำลี ผ้าพันแผล กรรไกร ฯลฯ แล้วแต่อาการของผู้ป่วย ปัจจุบันหมอเดช ยังคงรักษาชาวบ้าน โดยไม่รักษาในวันพระ หมอเดช ยังคงทำหน้าที่ รักษาผู้ป่วยอยู่จนถึงปัจจุบัน มีผู้ป่วยซึ่งเป็นคนในท้องถิ่นและละแวกใกล้เคียงมารักษาจำนวนมาก ส่วนใหญ่มาจากการบอกต่อถึงสรรพคุณและวิธีการที่รักษาและทำให้หายจากโรค
จับต้องไม่ได้ : InTangible.
แนวปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม และงานเทศกาล : SP : Social Practices, ritual and festive events ขนบธรรมเนียบประเพณีเกี่ยวกับวงจรชีวิต
.
เลขที่ : หมู่ 10 ต. ศีรษะจรเข้น้อย อ. บางเสาธง จ. สมุทรปราการ 10540
สมเดช พุฒพลายงาม
086 552 9115
หฤษฏ์ โตพันธุ์ : มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ : 2562