มัสยิดกลางจังหวัดปัตตานี ตั้งอยู่ที่ ถนนยะรัง ตำบลอาเนาะรู อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี มีพื้นที่กว้าง 3 ไร่ 55 ตารางวา เรียกอีกชื่อหนึ่ง "ทัชมาฮาลเมืองไทย" เป็นมัสยิดที่สวยที่สุดในประเทศไทย สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2497 โดย ฯพณฯ พลตำรวจเอกเผ่า ศรียานนท์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย เป็นผู้วางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ.2500 และทำพิธีเปิดโดยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2506 ตั้งชื่อว่า "มัสยิดกลางจังหวัดปัตตานี" ทั้งนี้รัฐบาลได้ตระหนักถึงความสำคัญของศาสนาอิสลามที่ประชาชนชาวปัตตานีส่วนใหญ่นับถืออย่างเคร่งครัด จึงเห็นสมควรให้จัดสร้างมัสยิดขนาดใหญ่ ไว้เพื่อเป็นศูนย์กลางแก่ผู้นับถือศาสนาอิสลามทั่วประเทศ อาคารมัสยิดดังกล่าวใช้ต้นแบบทัชมาฮาลของประเทศอินเดียผสมวิหารแบบตะวันตก ออกแบบโดยสถาปนิกกรมการศาสนา เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กสองชั้น มียอดโดมสีเขียวขนาดใหญ่ซึ่งมีโดมสีเขียวขนาดเล็กประกบสี่มุมอยู่ตรงกลาง ล้อมรอบด้วยโดมขนาดกลางสี่ทิศ และอีกหนึ่งยอดโดมขนาดกลางบนประุตูทางเข้า มีด้วยหอคอยสูง (หออะซาน) ขนาบสองข้าง ด้านในตัวอาคารเป็นห้องโถงสูงมีระเบียง ประดับด้วยหินอ่อน มีบัลลังก์ทรงสูงเป็นที่สำหรับ "คอฏีบ" ยืนอ่านคุฏบะฮ์การละหมาดในวันศุกร์ บริเวณด้านหน้ามีสระน้ำสี่เหลี่ยม เมื่อวันที่ 21 ตุลาคม พ.ศ.2536 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เพื่อพบปะเยี่ยมเยียนผู้นำศาสนาอิสลามและประชาชน ณ มัสยิดกลางปัตตานี ทรงมีพระราชกระแสรับสั่งกับ ฯพณฯ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (นายสัมพันธ์ ทองสมัคร) ให้ดำเนินการบูรณะปรับปรุงอาคารมัสยิดกลางปัตตานี จึงได้มีการขยายอาคารด้านข้างทั้งสองฝั่ง เพิ่มหออะซานอีก 2 หอ และขยายสระน้ำขนาดใหญ่ ประดับด้วยอ่างน้ำพุตรงกลางสระ บรรยากาศบริเวณภายนอกมีอาคารใช้เป็นที่จัดกิจกรรมจำนวนสองอาคารอยู่บริเวณด้านข้าง มัสยิดมีความเงียบสงบ ร่มรื่นด้วยต้นไม้สวน ต้นปาล์ม ต้นอินทผาลัมที่สวยงาม เรียงรายอยู่รอบๆบริเวณ ในช่วงเวลาค่ำคืนประดับด้วยไฟตกแต่งสวยงามเป็นอย่างมาก ในปัจจุบันมัสยิดกลางปัตตานีได้ใช้เป็นสถานที่ประกอบศาสนกิจสำคัญ คือการละหมาดวันละ 5 เวลา เป็นกิจวัตรประจำวัน และใช้ในการละหมดในวันศุกร์รวมถึงการละหมาดในวันตรุษต่างๆ ซึ่งมีชาวไทยมุสลิมในพื้นที่ปัตตานีรวมถึงชาวมุสลิมที่มาจากพื้นที่อื่นทั้งในและต่างประเทศมาเข้าร่วมเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะในวันศุกร์และวันเสาร์ จะมีการบรรยายธรรมะอันเป็นการเพิ่มพูนความรู้ความเข้าใจในหลักการของศาสนา และเพื่อความถูกต้องในการบำเพ็ญศาสนกิจ ซึ่งมีผู้เข้าร่วมรับฟังเป็นจำนวนมาก เวลาเข้าชม : สามารถเข้าชมได้ทุกวัน ตั้งแต่ 09.00-15.30 น. ยกเว้นวันศุกร์ซึ่งเป็นวันประกอบศาสนกิจละหมาดประจำสัปดาห์ แต่งกายอย่างสุภาพเหมาะสม
จับต้องได้ : Tangible.
สถาปัตยกรรม : AR : ARchitecture ศาสนสถาน
.
เลขที่ : มัสยิดกลางจังหวัดปัตตานี ต. อาเนาะรู อ. เมืองปัตตานี จ. ปัตตานี 94000
ผศ.ดร.อรุณีวรรณ บัวเนี่ยว
aruneewan.n@psu.ac.th
aruneewan : มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี : 2566 Advance Track