PMU ทุนทางวัฒนธรรม


ข้อมูลวัฒนธรรม : PA-62180-00001

นายจ้าง แซ่ม้า - หมอแคนม้ง
Hmong mouthorgan

แคนม้ง หรือ เกร้ง(ภาษาม้ง) นายจ้าง แซ่ม้า อายุ 65 อาชีพ เกษตรกร เป็นหมอแคนม้ง ซึ่งแคนม้งหรือในภาษาม้งเรียกว่า เกร้ง เป็นเครื่องดนตรีชนิดเป่าของของชนเผ่าม้ง ใช้ในการประกอบพิธีกรรมในชนเผ่า เช่น งานแต่ง งานมงคล และงานศพ โดยหลัก ๆ คืองานศพ จะมีนักดนตรีเป่าเกร้ง 2-3 คน มีนักร้องที่ร้องแปลจากเสียงดนตรี คือคำร้อง หรือภาษาม้งเรียกว่า “เก้า” คำร้องที่แปลจากเครื่องดนตรี จะเป็นภาษาม้งโบราณที่ไม่ได้ใช่กันทั่วไป ซึ่งการจัดงานศพขึ้นอยู่กับครอบครัวนั้น ๆ ว่าจะจัดกี่วัน หลัก ๆ จะจัด 4-5 วัน ในส่วนเกร้งที่จะใช้บรรเลงในงานจะมีทั้งหมด 7 เกร้ง คือ 1.เกร้งตูฉา เป็นเกร้งที่ร้องวันที่ 1 ความหมายของเกร้งนี้ คือ บอกกล่าวกับผู้ล่วงลับให้รู้ตัวว่าสิ้นลมหายใจแล้ว ต้องออกเดินทางคนเดียว 2.เกร้งยีเหน่ง ความหมายคือ เตรียมม้าเพื่อจะเดินทางไปหาบรรพบุรุษ 3.เกร้งจ๊ะจ่า ความหมายคือ ญาติเตรียมสัตว์ติดไปด้วยเช่นหมู และอุปกรณ์ในการเดินทาง 4.เกร้งไฉ่ ความหมายคือ ให้ทานข้าวมื้อเช้า และเป็นมื้อแรก 5.เกร้งชู ความหมายคือ ให้ทานข้าวเที่ยง 6.เกร้งมอ ความหมายคือ ทานข้าวมื้อสุดท้าย คือ มื้อเย็น 7.เกร้งเหยอกี๋ เป็นเกร้งที่ร้องในวันสุดท้าย ความหมายคือ เป็นวันที่ต้องออกจากบ้าน และต้องเดินทางไปหาบรรพบุรุษแล้ว ซึ่งเกร้งในงานศพมีความเชื่อ คือห้ามนำมาเป่าหรือร้องในบ้านเด็ดขาด ไม่เช่นนั้นจะทำให้คนในบ้านดวงตก ในส่วนของวัสดุในการทำใช้ไผ่ที่ปลูกเพื่อทำแคนโดยเฉพาะ เพราะมีลักษณะพิเศษคือ มีความห่างของระหว่างข้อที่ยาว มีความกลวงของไผ่ที่พอดี ส่วนไม้ที่เอาไว้เป่าจะใช้ไม้ในป่าดงดิบเท่านั้น เพราะทำให้มีเสียงไพเราะ และมีลวดลายที่สวยงาม ปัจจุบันชนเผ่าม้งในคลองลานมีผู้ที่สามารถเผ่าแคนม้งได้เพียง 4-5 คน และหนึ่งในนั้นคือ นายจ้าง แซ่ม้า เป็นบุคคลที่สามารถเป่าเครื่องดนตรีชนิดนี้ และยังสามารถบรรเลงในงานพิธีกรรมต่าง ๆ ของชนเผ่าม้งคลองลานใน ปัจจุบัน นายจ้างได้เล่าว่า ในปัจจุบันเครื่องดนตรีนนี้ในพื้นที่คลองลานจะเริ่มสูญสิ้นไป เนื่องจากไม่มีลูกหลานหรือผู้ใดให้ความสนใจ เพราะต้องใช้ความชำนาญและความอดทนของการฝึกฝนเป่าเครื่องดนตรีชนิดนี้ และยังไม่สามารถแกะตัวโน้ตของเครื่องดนตรีได้ เพราะเครื่องดนตรีชนิดนี้เน้นการฟังโทนเสียงจากคำพูดจึงจะสามารถเป่าออกมาตามโทนเสียงนั้นได้



 

Icon
ประเภทวัฒนธรรม

จับต้องได้ : Tangible.

Icon
หมวดหมู่วัฒนธรรม

ศิลปะการแสดง : PA : Performing Arts ดนตรี
.

Icon
ที่ตั้ง

เลขที่ : คลองลาน ต. คลองลานพัฒนา อ. คลองลาน จ. กำแพงเพชร 62180

Icon
ชื่อผู้ให้ข้อมูลหรือชื่อกลุ่มผู้ให้ข้อมูล

นายจ้าง แซ่ม้า

Icon
ช่องทางติดต่อผู้ให้ข้อมูล

Icon
ผู้บันทึกข้อมูล

ธภัทร มณัรัตน์ : มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร :

Icon
แหล่งข้อมูอื่น ๆ
-
พิกัด GPS

มีผู้เข้าชมจำนวน :498 ครั้ง
บันทึกข้อมูลเมื่อวันที่ : 15/09/2022 - ปรับปรุงล่าสุดวันที่ : 15/09/2022


BESbswy