ศาลหลักเมืองจังหวัดอุบลราชธานี ตั้งอยู่ในบริเวณทุ่งศรีเมือง มีประวัติความเป็นมาในการจัดสร้างด้วยดำริของพลตำรวจตรี วิเชียร ศรีมันตร ผู้ว่าราชการจังหวัดอุบลราชธานี (พ.ศ.2515) ขอปรึกษาต่อสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (พิมพ์ ธมฺมธโร) ว่า “ จังหวัดอุบลราชธานีเป็นจังหวัดใหญ่ หัวเมืองเอกมาตั้งแต่อดีตกาล มีชื่อว่า “ ราชธานี ” เพียงแห่งเดียว มีความเจริญรุ่งเรืองมานาน แต่ยังไม่มีการยกเสาหลักเมือง ให้เป็นมิ่งขวัญแก่ประชาราษฎร สำหรับยึดถือเป็นหลักชัยทางจิตใจ ให้มีความมั่งคง เชื่อในหลักบ้านหลักเมือง เป็นการผดุงกำลังใจให้แน่วแน่ในการดำรงชีพ โดยอนุภาพของหลักเมือง จะเป็นหลักชัยให้ประชาราษฎรในบ้านเมืองอุบลฯ อยู่เย็นเป็นสุข รุ่งเรืองสถาพรตลอดกาล จึงเห็นสมควรสร้างศาลหลักเมืองจังหวัดอุบลราชธานี ณ ที่อันเป็นชัยภูมิสำคัญ กลางเมืองอุบลราชธานี ” ซึ่งท่านได้ให้พลตำรวจตรี วิเชียร ศีมันตร ผู้ว่ามาสอบถามความคิดเห็นจากชาวจังหวัดอุบลราชธานี ผลจากการสอบถามชาวจังหวัดมีความยินดีที่จะให้มีการก่อสร้างศาลหลักเมืองขึ้น เมื่อดำเนินงานตามขั้นตอนต่างๆ พร้อมแล้ว จึงกำหนดวางศิลาฤกษ์ศาลหลักเมือง ในวันที่ 27 สิงหาคม 2515 โดยเจ้าพระคุณสมเด็จมหาวีรวงศ์ ให้ฤกษ์และเป็นประธานในพิธีวางศิลาฤกษ์ กรมศิลปกรได้ออกแบบเสาหลักเมืองเป็นยอดบัวตูม โดยใช้ไม้ราชพฤกษ์ เมื่อการก่อสร้างศาลหลักเมืองฯ เสร็จเรียบร้อยสมบูรณ์แล้ว นายเดชชาติ วงศ์โกมลเชษฐ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดอุบลราชธานี ได้กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมงกุฎราชกุฎมาร เสด็จพระราชดำเนินมาทรงประกอบพิธีเปิดศาลหลักเมืองอุบลราชธานี เมื่อวันที่ 16 มกราคม 2519 เมื่อมีการก่อสร้างศาลหลักเมือง ก็จะต้องมีการประกอบพิธีอัญเชิญเทวดา เข้าสิ่งสถิตในหลักเมืองเป็นพิธีสำคัญ ต่อมาปี พ.ศ. 2531 เรือตรีดนัย เกตุศิริ ผู้ว่าราชการจังหวัดอุบราชธานีร่วมกับนายประจวบ ศรีธัญรัตน์ นายกเทศมาตรีเมืองอุบลราชธานี และนายบำเพ็ญ ณ อุบล อดีตอัยการขั้นฎีกาเขต 4 ขอนแก่น พร้อมกับหลักชัยไม้เท้าผู้เฒ่าผู้แก่ ชาวบ้านชาวเมืองอุบลฯ ทุกหมู่เหล่าได้พร้อมใจกัน จัดขบวนแห่อัญเชิญวิญญาณ “ เสด็จเจ้าหอคำ ” ญาติผู้ใหญ่ชั้นสูง หรือตาทวดของเจ้าคำผง เข้าสิงสถิตย์หลักเมืองอุบล เมื่อเดือนกรกฎาคม 2531 ก่อนวันเข้าพรรษา คือวันแห่ต้นเทียน 2 วัน ตามฮีตสิบสองมีว่า พอเมื่อเดือนเจ็ด ให้พากันบูชาเทวดาอารักษ์หลักเมือง ทั้งมเหศักดิ์ด้วย เพื่อขอความคุ้มครองจากเทวดาอารักษ์ มเหศักดิ์เมือง ปู่ตาเมือง ให้ปกปักรักษาบ้านเมือง ให้อยู่เย็นเป็นสุข ไม่มีเหตุเภทภัยต่างๆ มากล้ำกราย ในปี พ.ศ.2531 สมัยเรือตรีดนัย เกตุสิริ เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดอุบลราชธานี จึงกำหนดให้ทุกวันขึ้น 1 ค่ำเดือน 7 ของทุกปี ให้จัดพิธีบวงสรวงศาลหลักเมือง เป็นประเพณีสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน
จับต้องได้ : Tangible.
สถาปัตยกรรม : AR : ARchitecture สถานที่ศักดิ์สิทธิ์
.
เลขที่ : ทุ่งศรีเมือง ถนน ศรีณรงค์ ต. ในเมือง อ. เมืองอุบลราชธานี จ. อุบลราชธานี 34000
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ดร. สมศรี ชัยวณิชยา
0813766884
ผศ.ดร.สุวภัทร ศรีจองแสง : มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี :