PMU ทุนทางวัฒนธรรม


ข้อมูลวัฒนธรรม : TC-70190-00001

ศิลปะการตัดอักษรคำมงคล “ซวงสี่”
The art of cutting the auspicious words

นางสำเนียง พงศ์กรรังศิลป์ อายุ 71 ปี อยู่บ้านเลขที่ 691/1 หมู่ 9 ตำบลกรับใหญ่ อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี เป็นปราชญ์ด้านการตัดกระดาษอักษรจีนคำมงคลหรือซวงสี่ 囍 คำว่า ซวงสี่ 囍 คือ สัญลักษณ์มงคลที่นิยมใช้ในพิธีแต่งงานของชาวจีน เป็นอักษรมงคลที่มาความเชื่อและวัฒนธรรมแบบจีน จึงนิยมเรียกคำนี้ว่า “ซวงสี่” (双喜)ซึ่งแปลว่า “มงคลคู่” หรือ “มงคลคู่มงคล, มงคลซ้อนมงคล” คำว่า 囍 ไม่มีอักษรตัวนี้ปรากฏอยู่ในพจนานุกรมจีน เป็นการออกแบบประดิษฐ์ตัวอักษรแบบจีน ที่สร้างจากอักษรจีนคำว่า “สี่” (喜)แปลว่า ยินดี ,ดีใจ, มีความสุข เมื่ออักษร“สี่” (喜)จำนวน 2 ตัวมา “สนธิ” (ผสมรวมกัน) เชื่อมต่อกันจนกลายเป็นคำ ๆ เดียวคือ 囍 ที่แปลกไปจากตัวอักษรอื่น ๆ แต่มีความหมายที่น่าสนใจ ความเป็นมาของสัญลักษณ์ ซวงสี่ มีตำนานเล่าว่า ในสมัยราชวงศ์ซ่ง มีบัณฑิตหนุ่มนามว่า หวังอันสือ (王安石) (ซึ่งต่อมาภายหลังได้เป็นมหาเสนาบดีคนสำคัญในสมัยราชวงศ์ซ่ง) เดินทางเข้าเมืองหลวง เพื่อสอบเข้ารับราชการ ภายหลังเสร็จสิ้นการสอบ เขาโชคดีที่มีมหาเศรษฐีพึงใจในบุคลิกภาพ จึงยกลูกสาวให้และรับ หวังอันสือ เป็นเขยขวัญ ในวันแต่งงาน ปรากฏว่ามีคนมาแจ้งข่าว่า หวังอันสือ สามารถสอบได้ตำแหน่งจอหงวน หรือ จ้วงเอวี๋ยน (状元) เรื่องมงคลทั้งสองเกิดขึ้นซ้อน ๆ กัน ทำให้ หวังอันสือ ที่กำลังจะเขียนอักษรคำว่า “สี่”(喜)เพื่อปิดไว้ที่ประตูบ้าน จึงได้เขียนอักษร“สี่” (喜)ซ้อนติดกันอีก เชื่อมต่อกันเป็น 囍 เมื่อชาวบ้านพบเห็น ก็เกิดความชอบใจ นับตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา สัญลักษณ์มงคลคำว่า 囍 จึงถูกนำไปใช้ต่อ ๆ กันมาจนถึงปัจจุบัน ลักษณะของสัญลักษณ์ซวงสี่ (双) ใช้กับงานแต่งงานของคู่บ่าวสาว สัญลักษณ์นี้ เหมือนรอยยิ้มที่เปี่ยมไปด้วยความสุข และการแต่งงานย่อมเกิดขึ้นจากคน 2 คน และญาติทั้ง 2 ฝ่าย การแต่งงาน เจ้าบ่าวก็มีความสุข (喜) เจ้าสาวก็มีความสุข(喜)รวมทั้งบิดามารดาและญาติมิตรทั้งสองฝ่ายต่างก็มีความสุข ความหมายอันเป็นมงคล ซ้อน ๆ กันนี้เอง ที่เป็นที่มาของการนำความสุขทั้ง 2 คำคือ 喜+喜 มารวมกัน กลายมาเป็นคำมงคลคู่ 囍 นางสำเนียง พงศ์กรรังศิลป์ เล่าว่า ได้เรียนรู้วิธีการตัดกระดาษมาจากแม่ และคนจีนที่อยู่ในชุมชนบ้านห้วยกระบอกเนื่องจากแต่เดิมนั้นงานเมื่อมีงานเทศกาลตรุษจีน หรืองานมงคลจะต้องตัดกระดาษอักษรจีนคำมงคลติดลงบนผลไม้ ของไหว้เจ้า ติดตามประตูบ้าน ปัจจุบันชมรมจีนแคะได้จัดกิจกรรมการถ่ายทอดการตัดอักษรคำมงคลให้กับคนในชุมชน เยาวชนทำให้มีผู้สืบสานการตัดกระดาษจีน



 

Icon
ประเภทวัฒนธรรม

จับต้องได้ : Tangible.

Icon
หมวดหมู่วัฒนธรรม

งานช่างฝีมือดั้งเดิม : TC : Traditional Craftsmanship งานศิลปกรรมพื้นบ้าน
.

Icon
ที่ตั้ง

เลขที่ : 691/1 หมู่ 9 บ้านห้วยกระบอก ต. กรับใหญ่ อ. บ้านโป่ง จ. ราชบุรี 70190

Icon
ชื่อผู้ให้ข้อมูลหรือชื่อกลุ่มผู้ให้ข้อมูล

นางสำเนียง พงศ์กรรังศิลป์

Icon
ช่องทางติดต่อผู้ให้ข้อมูล

Icon
ผู้บันทึกข้อมูล

ผศ.วิลัยพร ไชยสิทธิ : มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง :


มีผู้เข้าชมจำนวน :367 ครั้ง
บันทึกข้อมูลเมื่อวันที่ : 31/12/2022 - ปรับปรุงล่าสุดวันที่ : 31/12/2022