PMU ทุนทางวัฒนธรรม
........พระญาแสนพู มีพระอิสริยยศเดิมว่า ท้าวแสนพู เป็นพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ในพระญาไชยสงครามผู้ครองเมืองเชียงราย พระราชบิดาได้ราชาภิเษกพระองค์ให้เป็นพระญาในเมืองเชียงใหม่เมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม พ.ศ. 1861 สืบแทนพระญามังรายที่สวรรคต เมื่อขุนเครือผู้ครองเมืองนายทราบจึงยกทัพมายึดเมืองเชียงใหม่ได้สำเร็จ พระญาแสนพูหนีไปพึ่งพระราชบิดาที่เมืองเชียงราย พระญาไชยสงครามจึงให้ท้าวน้ำท่วมพระราชโอรสพระองค์รองแต่งทัพไปยึดเมืองเชียงใหม่คืน ท้าวน้ำท่วมทำสำเร็จ พระญาไชยสงครามจึงราชาภิเษกท้าวน้ำท่วมให้เป็นพระญาครองเมืองเชียงใหม่ แต่ผ่านไปเพียงสองปีท้าวน้ำท่วมก็ถูกพระราชบิดาถอดจากราชสมบัติ แล้วเนรเทศไปอยู่เชียงตุง และราชาภิเษกพระญาแสนพูให้ครองเมืองเชียงใหม่อีกครั้ง เมื่อพระญาไชยสงครามสวรรคต พระญาแสนพูจึงเสด็จไปปลงพระศพพระราชบิดาที่เชียงราย แล้วราชาภิเษกท้าวคำฟูพระราชโอรสให้เป็นพระญาในเมืองเชียงใหม่แทน ส่วนพระองค์เสด็จไปสร้างเมืองเชียงแสน พระองค์ครองราชสมบัติในเมืองนั้นได้ 7 ปีก็สวรรคตราวปี พ.ศ. 1881 ในตำนานพื้นเมืองเชียงแสนได้กล่าวถึงพระญาแสนพูทรงสรา้งเมืองเชียงแสนดังนี้ "....เถิงปีเมืองเหม้า ศักราช 689 ตัว (พ.ศ.1870) เดือน 7 ออก 12 ค่ำ วันสุก ไทยเปิกสี ยามแตรค่ำไว้ลัคคนาที่ดุล สร้างเวียงเชียงแสน ลวงแป 1500 วา ลวงขื่อ 700 วา ปะตูยางเถิงปะตู 1 หนองมุดปะตู 1 เชียงแสนปะตู 1 ท่าม่านปะตู 1 ดินขอปะตู 1..." พื้นเมืองเชียงแสน ปีนี้เชียงแสนมีอายุ 696 ปี อีก 4 ปี ครบ 700 ปีเมืองเชียงแสน "..ที่นี้ จักจาด้วยเจ้าแสนพูหลานเค้านั้นก่อนแล ท่านก็ไหว้สายังพระมังรายราชเจ้าตนปู่แลพระมังครามเจ้าเปนบิดาว่า พั่นดั่งเวียงเงินยางเชียงแสนลูกเค้านั้นมหาราชเจ้าตนปู่หากว่า บ่ควรไว้แล้วจิ่งไปเลิกร้อนเอามารอมไว้เสียยังเวียงเชียงรายที่นี้ ละไว้หื้อเปนที่ร้างห่างไปแล้วบัดนี้พ้อยมีอาชญาหื้อผู้ข้าน้อยคืนไปเลิกสร้างแถมใหม่ ข้าน้อยก็ยินหนักอกหนักใจนักหนาแท้แล ว่าอั้น เมื่อนั้น เข้าแสนพูก็รับเอาอาชญาท้าวตนปู่แลพระบิดาแห่งตนหั้นแล เหตุนั้น น้ำห้วยอันนั้น จิ่งชื่อว่า ห้วยเผื่อ บ้านอันนั้นก็ชื่อว่า บ้านเผื่อ ว่าอั้นแล... ...สักราช 649 ตัว ปีเมืองไค้ (พ.ศ.1830) เดือน 3 ออก 5 ค่ำ วัน 3 (อังคาร) ยามแตรสู่เที่ยง พระแสนพูเขาก็เอาครัวภริยา บุตราบุตรี เสนาอามาตย์ปัชชานราชทังมวล ลงสู่เรือพ่วงแล้วล่องน้ำกกแล้วล่องตามน้ำกกลำดับไปได้ 7 คืนทางแล้ว ก็รอดน้ำแม่ของ แล้วก็ขึ้นของไป รอด 1 เดือน ออก 12 ค่ำ วัน 3 (อังคาร) ก็ขึ้นไปรอดท่าเชียงเหลาหัวดอนมูลแล้ว ก็ออกยั้งเอาไชยอยู่ยังเวียงเปิกสาแคมน้ำของกล้ำวันตกที่นั้นก่อนแล พระญาแสนพูเจ้าก็หาหื้อเอาผู้เถ้าผู้แก่ นักปราชญ์ อาจารย์ ผู้รูบอรมวลแล้ว ก็หื้อไปเผี้ยวถางแล้วล้มรั้วแปลงหื้อเปนปะตูแลที่อยู่แล้ว ทั้งมวลมี 11 ปะตู แล....." พื้นเมืองเชียงแสน
จับต้องไม่ได้ : InTangible.
วรรณกรรมพื้นบ้าน : FL : Folk Literature นิทานพื้นบ้าน
ตำนานพื้นบ้าน
ตำรา
.
เลขที่ : เมืองเชียงแสน ต. เวียง อ. เชียงแสน จ. เชียงราย 57150
นายภูเดช แสนสา
081 - 5307861
ผศ.ดร.พลวัฒ ประพัฒน์ทอง : มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง : 2566 Open Call
Chatbot