PMU ทุนทางวัฒนธรรม
ช่วงประมาณเดือนธันวาคมถึงมกราคม ชาวล้านนามีประเพณีสำคัญประจำเดือน ในวันขึ้น 15 ค่ำของเดือน นั่นคือประเพณี “ตานข้าวใหม่-หิงไฟพระเจ้า” เช่นเดียวกับในอำเภอจอมทอง ก็จะมีการจัดพิธีตานข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้าขึ้น เพื่อเป็นการนึกถึงคุณของ “ผีปู่ผีย่า ผีฟ้าผีน้ำ ผีค้ำดินดำ” ที่ประทานสายฝน น้ำ ได้หล่อเลี้ยงข้าวกล้าเติบโตงาม ประทานเนื้อดินอันอุดม ให้สมบูรณ์พูนผลสำเร็จเป็นเมล็ดข้าว จึงได้พากันจัดแบ่งข้าวเปลือกข้าวสารใส่กระทงพร้อมข้าวสุก อาหารคาวหวาน ขนม ผลไม้ หมวกพลูบุหรี่ ใส่กระบะบัตรพลี แล้วประกอบพิธีเซ่นสรวงบูชา ต่อมาชาวล้านนาได้รับพระพุทธศาสนามาเป็นศาสนาหลักการบูชาคุณจึงนิยมทำบุญอุทิศตามคติความเชื่อทางพุทธศาสนา ส่วนหนึ่งของพืชผลธัญญาจึงถูกไว้ไหว้สาบูชาพระรัตนตรัยด้วย ภายหลังพลังศรัทธาพระศาสนาเข้มข้นขึ้นจึงจัดถวายพระรัตนตรัยเป็นหลักใหญ่ แต่ถึงอย่างไรก็มิได้ทิ้งคติเดิม กล่าวคือยังมีการทำบุญผ่านการ “ตานขันข้าว” คือถวายสำรับอาหารอันมีข้าวใหม่เป็นหลัก อุทิศให้เจ้าแดนแผ่นนา เทวดาพระนางธรณี เจ้าที่เจ้าแดนเจ้าแห่งเช้าหน ตลอดจนญาติมิตรผู้ล่วงลับถ้วนหน้า นอกจากนี้ยังมีประเพณีสำคัญอีกประเพณีหนึ่ง เรียกว่าประเพณี “ทานหลัวหิงไฟพระเจ้า” คือฟืนการเตรียมฟืนสำหรับเผาถวายเป็นพุทธบูชา โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้พระพุทธเจ้าได้ “หิง” คือผิงให้เกิดไออุ่น ซึ่งเรื่องนี้เกิดจากความรู้สึกของคนที่คิดว่าในฤดูหนาวอากาศหนาวเย็น พระพุทธเจ้าก็คงจะหนาวเช่นกัน จึงเกิดกิจกรรมนี้ขึ้น สำหรับฟืนที่ใช้มักเป็นไม้ที่มีเนื้อสีขาว เช่น ไม้คนทา ไม้ตะคร้อ ไม้มะขาม เป็นต้น ฟืนที่หาได้จะถูกตัดให้ยาวประมาณ 1 วาของเจ้าภาพแล้วมัดรวมกันให้ได้ 80 ท่อน เท่าจำนวนพระชนมายุของพระพุทธเจ้าคือ 80 พรรษา นอกจากนี้ อาจมีท่อนไม้ไผ่สดใส่เข้าไปในกองไฟ เพื่อให้เกิดระเบิดเสียงดังตูมตาม และพิธีกรรมนี้จะมีขึ้นในเช้ามืดของวันนั้น ประเพณีที่เหมาะสมกับวิถีชีวิตในสังคมเกษตร ซึ่งเป็นวิถีชีวิตของคนในอดีต ปัจจุบันแม้สังคมจะเปลี่ยนไป แต่ประเพณีดังกล่าวก็ยังคงหลงเหลืออยู่ เพราะหากมองดูแก่นแท้แล้วจะเห็นได้ว่าเป็นประเพณีที่ส่งเสริมคุณธรรมชั้นสูงอันได้แก่ “กตัญญูกตเวทิตาธรรม” น้อมนำจิตใจให้อ่อนโยน เคารพและเทิดทูนคุณค่าของบุพพการีชน จึงถือเป็นสิ่งจรรโลงศีลธรรม อันจะนำผลให้คนในสังคมใช้ชีวิตอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข
จับต้องไม่ได้ : InTangible.
แนวปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม และงานเทศกาล : SP : Social Practices, ritual and festive events ขนบธรรมเนียบประเพณีเกี่ยวกับศาสนา
ขนบธรรมเนียบประเพณีเกี่ยวกับการทำมาหากิน
.
เลขที่ : 157 หมู่ที่ 2 ถนน เชียงใหม่-ฮอด, ตำบล บ้านหลวง อำเภอจอมทอง เชียงใหม่ 50160 ต. บ้านหลวง อ. จอมทอง จ. เชียงใหม่ 50160
สภาวัฒนธรรมอำเภอจอมทอง
053-342186
สุพัฒนวรี ทิพย์เจริญ : มหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น : 2566 Open Call
Chatbot