ข้าวต้มเขาควายหรือข้าวต้มต๋องก่ง เป้นขนมชนิดหนึ่งชาวไตในจัหวัดเชียงรายโดยเฉพาะเขตอำเภอแม่สาย โดยชื่อเรียกมาจากลักษณะของการห่อข้าวต้มคล้ายกับเขาควายโดยข้าวต้มเขาควายทำมาจากข้าวเหนียว ถั่วลิสง เกลือ และวัตถุดิบที่ใช้ข้าวต้มคือมบต๋องก๋ง หรือใบแขม ที่มีขึ้นอยู่ทั่วไปในป่าแถบอำเภอแม่สาย ข้าวต้มต๋องก๋งหรือข้าวต้มเขาควายนิยมทำในงานเทศกาลสำคัญเหมือนกันกับขนมข้าวแอ๊บหรือขนมดอกส้อ ในเทศกาลสำคัญประจำปีเช่นงานสงกรานต์ เข้าพรรษา ออกพรรษ และในอำเภอแม่สายบ้างหมู่บ้านเช่นบ้านผาแตกและบ้านเวียงพานจะนิยมทำข้ามต้มเขาควายใช้เลี้ยงสังเวยเจ้าพ่อคำแดงในช่วงเทศกาลประจำปี ต่างจากบ้านไม้ลุงขนจะทำข้าวแอ๊บเลี้ยงสังเวยเจ้าพ่อคำแดง รสชาติของข้าวต้มเขาควายจะเหมือนกันกับข้าวต้มมัดอย่างพื้นเมืองโดยทั่วไปต่างกันตรงจะไม่หวานเหมือนข้าวต้มมัดที่ใส่กะทิเป้นส่วนประกกอบจะออกรสจืดรสมันจากถั่วลิสง แต่ไม่หอมใบตองกล้วยเหมือนข้าวต้มมัดของชาวล้านนา ปัจจุบันมีขายนอกเหนือจากช่วงเทศกาลจะมีจำหน่ายในตลาดนายบุญยืนหรือตลาดชุมชนที่มีชาวไตอาศัยอยู่อย่างหนาแน่นในอำเภอแม่สาย
จับต้องได้ : Tangible.
ความรู้และแนวปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติและจักรวาล : KP : Knowledge and Practices concerning nature and the อาหารและโภชนาการ
.
เลขที่ : ตลาดนายบุญยืน ต. เวียงพางคำ อ. แม่สาย จ. เชียงราย 57130
นายธนพงษ์ หมื่นแสน
บ้านเลขที่ 225 หมู่ที่ 3 ถนนเหมืองแดง-ทุ่งเกลี้ยง ตำบลแม่สาย อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย
ผศ.ดร.พลวัฒ ประพัฒน์ทอง : มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง : 2566 Open Call