PMU ทุนทางวัฒนธรรม
กุฏิเจ้าอาวาสเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มเรือนไทยโบราณในวัดท้ายยอที่สร้างราว ๆ 200 ปี มาแล้ว เป็นสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นที่มีรูปแบบและแบบแผนการก่อสร้างที่แสดงภูมิปัญญาท้องถิ่นของภาคใต้ เป็นเรือนไทยพุทธภาคใต้ สร้างกับไม้จริง หลังคาจั่ว มุงด้วยกระเบื้องของดินเผา ใต้ถุนสูง ประกอบด้วยเรือน ๓ หลัง มีชานไม้เชื่อมเรือนทั้ง 3 หลังเข้าด้วยกัน ด้านหน้ามีบันไดเตี้ย ๆ เป็นทางขึ้น มีซุ้มประตูขวามือเป็นเรือนหลังเล็กขนาด 3 ห้อง มีระเบียง ซ้ายมือเป็นเรือนอีกหลังหนึ่ง (เรือนครัว) สร้างขนานกัน สุดชานเป็นเรือนประธานหรือเรือนใหญ่สร้างขวางด้านสกัดของเรือนเล็ก มีความยาวโดยประมาณ 21 เมตร กุฏิเจ้าอาวาสของวัดท้ายยอถือเป็นการสร้างกุฏิตามหลัก "เรือนสูตร" หรือ "สูตรเรือน" ที่ถูกต้องตามหลักการ มงคลสูตร และมาตราสูตร นิยมสร้างกันแบบเฉพาะอาคารบ้านเรือนหรือที่อยู่อาศัยของผู้มีฐานะ มีอำนาจ เช่น กำนันหรือกุฏิเจ้าอาวาสเท่านั้น เพราะแต่เดิมในชนบทผู้นำท้องถิ่นด้านการปกครองดูแลลูกบ้านที่สำคัญก็คือกำนัน ส่วนด้านบรรพชิตในอารามก็คือเจ้าอาวาส เพราะฉะนั้นการสร้างบ้านหรือกุฏิแบบเรือนสูตร จึงนิยมสร้างให้เฉพาะคนกลุ่มนี้คนธรรมดาสามัญไม่นิยมสร้างบ้านแบบนี้ได้ คำว่า "เรือนสูตร" หรือ "สูตรเรือน" และ "มงคลสูตร" ผู้รู้ได้อธิบายไว้ว่าคนโบราณเชื่อว่าในการสร้างอาคารบ้านเรือน มี 2 สาย คือสายสัมมาทิฎฐิ เช่น การสร้างบ้านที่อยู่อาศัย สร้างศาลา สร้างกุฏิ เป็นต้น จะออกจั่วก่อน หมายถึงจะเริ่มด้วยการสร้างจั่วก่อนส่วนอื่น จึงน่าจะสอดรับกับภาษิตที่ว่า "รักดีแบกจั่ว" ส่วนสายมิจฉาทิฏฐิ เช่น การสร้างโรงเรือน เตาเผาสุรา โรงบ่อนการพนัน จะออกเสาก่อน คือการเริ่มต้นด้วยการขุดหลุมลงเสาก่อน ซึ่งสอดรับภาษิตที่ว่า "รักชั่วหามเสา" ด้วยเชื่อว่าจะมีความหนักแน่นในประกอบกิจการนั้น ๆนอกจากนั้นในทางมงคลสูตรยังเกี่ยวข้องกับการกำหนดวันเดือนปี และเวลาในการหาฤกษ์ยามที่เป็นมงคลแล้วความเป็นสิริมงคลอื่น ๆ เช่น รวย มิ่ง เจริญ มาเป็นส่วนร่วมในการยกเสา มีการสวดมนตร์เพื่อเซ่นไหว้พระภูมิเจ้าที่ การหันหน้าบ้านไปยังทิศมงคล การสร้างบ้านให้อยู่ในลักขณา "ลอยหวัน" ไม่สร้างเป็น "ขวางหวัน" รัศมีขององค์พระทรงศร (แสงอาทิตย์) เชื่อว่าเป็นมงคล คำว่า "ขวาง" ก็ให้ความหมายในทาง "ขัดขวาง" ฟังแล้วก็ไม่เป็นมงคล แม้แต่การเลือกไม้หรือวัสดุมาใช้ อย่างเช่น ไม้กอมาสร้างเป็นเสาบ้านความหมายก็คือจะแตกเป็นกอกอออกลูกออกหลานก่อให้เกิดสิ่งดี ๆ สู่บ้านเรือน และจะใช้ "ไม้นาคบุก" ทำเป็นบันไดด้วยความเชื่อถือเกี่ยวกับบันไดนาคซึ่งมีเสียงคำว่านาคที่พ้องเสียงกัน และใช้ไม้กลิ่นหอมชื่นใจเปรียบเสมือนการต้อนรับเข้าสู่ตัวบ้านด้วยความชุ่มชื่นใจ
จับต้องได้ : Tangible.
สถาปัตยกรรม : AR : ARchitecture ศาสนสถาน
.
เลขที่ : เลขที่ 19 บ้านท้ายสระ หมู่ที่ 8 ตำบลเกาะยอ อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา ต. เกาะยอ อ. เมืองสงขลา จ. สงขลา 90100
กรกฤต นิลวานิช : มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา : 2566 Festival
Chatbot