วัดเกาะวาลุการามหรือวัดเกาะ เป็นวัดราษฏร์สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ตั้งอยู่ที่ตำบลสวนดอก อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง จากหลักฐานของสำนักงานพุทธศาสนาแห่งชาติระบุว่าวัดเกาะวาลุการามตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2430 วัดนี้เดิมที่ตั้งเป็นเกาะอยู่กลางแม่น้ำวังจึงได้ชื่อว่าวัดเกาะ ในปัจจุบันแม่น้ำวังไหลเปลี่ยนทิศทางวัดเกาะจึงมีที่ตั้งอยู่ทางฝั่งทิศตะวันตกของแม่น้ำ จากประวัติของวัดระบุว่าวัดสร้างขึ้นโดยความร่วมมือของพ่อค้าแม่ค้า และคหบดีที่มีบ้านเรือนบริเวณตลาดจีน เพื่อให้เป็นศาสนสถานของชุมชน อาคารหลังแรกของวัดเป็นกุฏิไม้ไผ่ หลังคามุงตอนตึง (ตองควง) ฝาขัดแตะ ตั้งอยู่บริเวณข้างต้นโพธิ์ใหญ่ อยู่ใกล้กับกุฏิพระนอน วัดนี้เป็นวัดที่มีสถาปัตยกรรมและศิลปะผสมผสานระหว่างไทย ล้านนา และพม่า ที่สำคัญคือ 1. พระพุทธรูปสัมฤทธิ์ปางห้ามญาติ - เมื่อปี พ.ศ.2466 นางกำจรวานิช (บุญชู) สินานนท์ เป็นผู้สร้างถวายไว้ในมณฑป รอบเจดีย์ด้านทิศตะวันออกของวัดเกาะวาลุการาม 2. อุโบสถวัดเกาะวาลุการาม - อุโบสถที่มีศิลปะผสมผสานไทย ล้านนา และพม่า และที่แปลกคือไม่มีหน้าต่าง แต่มีประตูเข้าออกได้รอบตัวอุโบสถ และมีภาพเขียนฝาผนังในอุโบสถวัดเกาะวาลุการาม เขียนขึ้นราวกลางพุทธศตวรรษที่ 25 โดยจิตรกรชาวพื้นเมือง ชื่อ ปวน หรือ ป.สุวรรณสิงห์ ที่ไปฝึกฝนฝีมือกับช่างเขียนภาพในกรุงเทพฯ และได้เดินทางมายังจังหวัดลำปางเพื่อเขียนภาพในอุโบสถวัดบุญวาทย์วิหาร ซึ่งจะเห็นได้ว่าภาพในวัดทั้ง 2 แห่งจะมีลักษณะแนวการวาดคล้ายกันมาก และเมื่อปี พ.ศ.2469 อุโบสถวัดเกาะวาลุการาม ได้ทำการบูรณะสร้างขึ้นมาใหม่ โดยหลวงกำจรวานิช – นางบุญชู สินานนท์ 3. เจดีย์ทรงระฆังคว่ำ -เจดีย์ทรงระฆังคว่ำเป็นศิลปะแบบพม่า สร้างราวประมาณปี พ.ศ. 2460 (เทียบเคียงจากลักษณะการปั้น มณฑปพระพุทธบาทจำลองสี่รอย) 4. พระพุทธรูปไสยาสน์ (พระนอน) - พระพุทธรูปไสยาสน์มีอายุ 415 ปี ซึ่งจารึกไว้ฐานพระ 5. ศาลาการเปรียญเก่าทรงไทยภาคกลาง -เป็นศาลาไม้ประดับด้วยลวดลายไม้ฉลุ แบบภาคกลาง เนื่องจาก เจ้าอาวาสวัดเกาะวาลุการามรูปแรกจนถึงรูปปัจจุบัน (พระอธิการสุชาติ จนทฺสโร, ดร.) ล้วนเป็นคนภาคกลาง จึงได้สร้างศาลมีเสาสูงเพื่อป้องกันน้ำท่วม เริ่มสร้างประมาณ พ.ศ. 2460 และใช้ประกอบศาสนกิจพิธีทางศาสนา กิจกรรมงานบุญ เช่น การทอดกฐิน ผ้าป่า ทำบุญวันพระเข้าพรรษา เทศน์มหาชาติ และใช้เป็นที่ปฏิบัติธรรม เป็นต้น 6. มณฑปพระพุทธบาทจำลองสี่รอย - ทำจากหินอ่อนแกะสลักเป็นรูปพระพุทธบาท ซ้อนกัน 4 รอย จากเมืองมัณฑเลย์ประเทศพม่า และนำมาประดิษฐานไว้ที่ วัดเกาะวาลุการาม เมื่อปี พ.ศ.2467 สร้างถวายโดย หลวงกำจรวานิช-นางบุญชู สินานนท์
จับต้องได้ : Tangible.
สถาปัตยกรรม : AR : ARchitecture ศาสนสถาน
.
เลขที่ : 228 ตำบลสวนดอก อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง ต. สวนดอก อ. เมืองลำปาง จ. ลำปาง 52100
พระอธิการสุชาติ จนฺทสโร
081 681 7200
นางสาวกรณิศ เปี้ยอุดร : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา : 2566 Open Call