Cultural Mapping Thailand [PMU] ระบบสารสนเทศด้านวัฒนธรรมและ แผนที่วัฒนธรรม ประเทศไทย

ข้อมูลวัฒนธรรม : AS-90280-00001 [ ได้รับทุนจากโครงการ ]

วัดโลการาม

LOKARAM Temple

วัดโลการาม ตั้งอยู่บ้านสทิงหม้อ ตำบลสทิงหม้อ อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีเนื้อที่ประมาณ 7 ไร่ ทิศเหนือติดสระน้ำสาธารณะ ทิศใต้และทิศตะวันออกติดป่าช้า ทิศตะวันตกติดถนนสาธารณะ วัดโลการามสร้างขึ้นราว พ.ศ.2315 ในสมัยกรุงธนบุรี และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อปี พ.ศ. 2330 วัดโลการามตั้งอยู่บนพื้นที่ราบริมทะเลสาบสงขลาตอนใน และเนื่องจากวัดตั้งอยู่ริมคลองสัญจรจึงมีท่าเรือในบริเวณวัด ผังบริเวณของวัดไม่ได้ถูกวางตามแนวแกนทิศ ประกอบด้วย พระอุโบสถ ศาลาโรงธรรม (ศาลาการเปรียญ) ศาลเจ้าจีน เจดีย์ หอระฆัง กุฏิสงฆ์ และศาลาเอนกประสงค์ ปัจจุบันมีการสร้างอุโบสถหลังใหม่ ใกล้กับอุโบสถหลังเก่า (ธีระยุทธ์ สุวลักษณ์, 2554) โบราณสถานที่สำคัญภายในวัดคือพระอุโบสถที่มีลักษณะเฉพาะท้องถิ่นภาคใต้และยึดตามรูปแบบพระราชนิยมของการสร้างอุโบสถ แต่มีการดัดแปลงให้รูปแบบเหมาะสมจนเป็นลักษณะเฉพาะพื้นถิ่นลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาโดยฝีมือของช่างพื้นถิ่นภาคใต้ ซึ่งยังคงเหลือเค้าเดิมของศิลปกรรมแบบอยุธยาอยู่บ้าง คือ ใบเสมารอบ ๆ พระอุโบสถ มีพุทธศิลป์ที่แสดงถึงอัตลักษณ์ของวัดโบราณบนคาบสมุทรสทิงพระ เช่น พระพุทธรูปแบบปูนปั้นบัว หรือที่บรรจุอัฐิ ศาลาไม้มุงกระเบื้องดินเผาที่หน้าวัด บ่อน้ำกินน้ำใช้ ตลอดถึงศิลปกรรมงูทวดพ่อตาหลวงรอง สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่วัดโลการามกับบริบทบนความเชื่อเรื่องงูทวดหรือทวดงูของชาวไทยถิ่นใต้ ทางราชการโดยกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม ได้ขึ้นทะเบียนโบราณสถานในวัดโลการามเป็นมรดกของชาติเมื่อปี พ.ศ. 2540