PMU ทุนทางวัฒนธรรม
อาศัยอยู่บ้านเลขที่ 55 หมู่ที่ 1 ต.ชุมพล อ.สทิงพระ จ.สงขลา งานแกะด้ามและฝักศาสตราวุธและศาสตราภรณ์ในรูปแบบชิ้นงานตามคตินิยมในภาคใต้ โดยเฉพาะภาคใต้ตอนล่าง ซึ่งเป็นชิ้นงานที่แกะจากวัสดุประเภทไม้ งาช้าง เขาสัตว์ และกัลปังหา เป็นต้น ซึ่งมีขั้นตอนจากการเลือกวัสดุที่ใช้ ซึ่งในส่วนนี้ขึ้นอยู่กับความต้องการของลูกค้า หากเป็นวัสดุที่มีลักษณะพิเศษเฉพาะจะเป็นเรื่องของผู้ว่าจ้างเป็นผู้นำมามอบให้แก่ช่างแกะสลัก ส่วนหากเป็นงานที่ทำจากไม้อันเป็นที่นิยมทั่วไปในท้องถิ่นได้แก่ ไม้แก้วป่า ไม้ประดู่ ไม้ขนุน ไม้มะขาม ไม้สะเดา ไม้โพธิ์ทะเล เป็นต้น ช่างจะเป็นคนจัดหาให้สอดรับกับชิ้นงาน เช่น หัวและฝักกริชมักจะใช้ไม้แก้วป่า ด้ามมีดและฝักมีดมักจะใช้ไม้ขนุน เป็นต้น เมื่อช่างเลือกวัสดุแล้วก็จะทำการตัดเลื่อยเพื่อขึ้นรูป เมื่อได้โครงสร้างที่ลงตัวจะทำการขัดแต่งและแกะสลักลวดลายตามลักษณะนิยมที่มีมาแต่โบราณ เช่น หัวกริชจะนิยมกันในหลายรูปแบบ เช่น รูปแบบหัวกริชไม้สกุลช่างสงขลาซึ่งแกะเป็นรูปพระกาฬอหรือพระกาฬ หัวกริชแบบหัวลูกไก่ หัวกริชแบบหัวจิ้งเหลน เป็นต้น ในส่วนของหัวหรือด้ามมีดชนิดต่างๆ มีขั้นตอนและการดำเนินการในลักษณะเดียวกัน เช่น หัวมีดหมอมักแกะเป็นรูปพระพระพิฆเนศบ้าง เป็นรูปทารกปิดทวารทั้งเก้าบ้าง รูปฤาษีตาไฟบ้าง หรือมีดชะน็อกมักแก้เป็นรูปเทวดาประจำทิศบ้าง เป็นรูปฤาษีตาไฟบ้าง ส่วนมีดครกหรือไอ้ครกหัวหรือด้ามจะแกะเป็นผลกล้วยอ่อน ซึ่งศาสตราวุธศาสตราภรณ์ต่างๆ ที่กล่าวมามีขนบในการทำฝักแตกต่างกันไปตามคตินิยม เช่น ฝักกริชแบบสกุลช่างสงขลามักนิยมให้ตากริชมีขนาดเล็กเรียวและมีคตหรือคชแบบอ่อนจะมีกี่คตก็ตาม และตามกริชมักนิยมตีออกมาในรูปแบบที่เรียกว่านางเท้าแขน และลายไม้ที่เลือกมาทำฝักมักจะเลือกให้มีลายตามธรรมชาติตัดขวางไปกับความยาวของฝักแฝงความหมายว่าเป็นลายของหนังเสือโคร่ง ซึ่งสื่อความหมายว่า ตากริชเป็นสรีระของมหาเทพคือพระศิวะส่วนฝักเป็นอาภรณ์ของพระองค์ตามคติของศาสนาพราหมณ์-ฮินดูที่มีบาทบาทสำคัญมาตั้งแต่โบราณกาลโดยเฉพาะชุมชนในพื้นที่ตลอดคาบสมุทรมาลยูจรดหมู่เกาะจนถึงช่องแคบซุนดา ช่างแกะสลักชิ้นงานข้างต้นที่มีชื่อเสียงและเป็นที่นิยมมากในภาคใต้ ในประเทศไทยและต่างประเทศ
จับต้องไม่ได้ : InTangible.
งานช่างฝีมือดั้งเดิม : TC : Traditional Craftsmanship เครื่องโลหะ
.
เลขที่ : ต. ชุมพล อ. สทิงพระ จ. สงขลา 90190
นายประทีป ทองคำ
ดร. ณภัทร แก้วภิบาล : มหาวิทยาลัยทักษิณ : 2566 Open Call
Chatbot
