หลวงพ่อ “พระมหาลอย” วัดแหลมจาก พระเถราจารย์ยุคเก่า มหาเปรียญผู้ทรงภูมิธรรม คมทั้งปริยัติและปฏิบัติ ท่านเกิดที่บ้านปากรอ เมื่อ พ.ศ. 2412 ท่านมีอุปนิสัยหัวแข็งไม่ยอมคน แต่เป็นคนมีเหตุผลชอบความถูกต้อง และยุติธรรม โยมแม่ของท่านถึงแก่กรรมตั้งแต่ท่านยังเล็กอยู่ โยมพ่อจึงได้นำท่านไปฝากไว้กับตาและป้าซึ่งมีบ้านพักอยู่ใกล้วัดไทรงาม อ.เมือง จ.สงขลา ท่านมหาลอยอุปสมบทเมื่ออายุครบที่วัดควนโส ต.ควนโส อ.รัตภูมิ จ.สงขลา ได้นามฉายาว่า “จนทโร” หลังจากบวชแล้วท่านจำพรรษาอยู่ที่วัดไทรงามระยะหนึ่ง แล้วจึงเดินทางเข้ากรุงเทพ ไปเล่าเรียนที่วัดสุทัศน์เทพวราราม ซึ่งเป็นสำนักเรียนเก่าแก่และมีชื่อเสียง ขณะนั้นสมเด็จพระวันรัต (แดง) เป็นเจ้าอาวาสอยู่ ท่านจึงได้ฝากตัวเป็นศิษย์ต่อสมเด็จวันรัต (แดง) แล้วท่านก็ได้อบรมสั่งสอนพระปริยัติธรรมจากสมเด็จสังฆราช (แพ) ท่านสามารถสอบผ่านได้เปรียญ 4 ประโยค จึงได้มีคำนำหน้าว่า “มหา” แต่นั้นมาท่านมหาลอยได้พระราชพัดยศจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพิเศษสุด คือได้รับพระราชทานย่ามจารึก พระปรมาภิไธย จ.ป.ร. จากพระหัตถ์ของรัชกาลที่ 5 ซึ่งนับว่าเป็นเกียรติอย่างสูงแก่ตัวท่าน และภิกษุชาวปักษ์ใต้ และได้โปรดรับสั่งให้เข้าไปทำการสอนบาลีในพระบรมมหาราชวัง สอนเป็นเวลา 2 พรรษา ก็เกิดอาการเป็นโรคเหน็บชา ทำให้ไม่สามารถไปสอนได้ จึงกราบบังคมทูลลาออกเพื่อเดินกลับจังหวัดสงขลา ชาวบ้านปากรอจึงช่วยกันทำที่พักสงฆ์ชั่วคราว และพัฒนาเรื่อยมา โดยท่านมหาลอยเป็นผู้ลงมือก่อสร้างด้วยตนเอง ท่านเป็นพระที่มีศีลจารวัตรงดงามมาก แม้ท่านเป็นพระที่เคร่งครัด แต่วาจาอ่อนหวานไพเราะน่าฟังและน่ายำเกรงเป็นพระมหานิกายที่เคร่งต่อวัตรปฏิบัติ และมีปฏิปทาที่น่าเลื่อมใส อีกทั้งยังมีความรู้ทางพระเวทย์หรือวิชาอาคม เนื่องจากท่านมหาลอยเรียนรู้มาจากโยมพ่อและโยมปู่ผ่านต้นคัมภีร์พระเวทย์และอาคมซึ่งได้รับตกทอดมาจากพระยาพัทลุง (ขุน ณ พัทลุง) อดีตเจ้าเมืองพัทลุง ที่ชาวพัทลุงรู้จักกันดีนามว่า “ขุนคางเหล็ก” ตามตำนานบอกว่า “ขุนคางเหล็ก” เป็นผู้มีวิชาอาคมแก่กล้ามาก รอบรู้ทางพระเวทย์อาคมขลัง เป็นศิษย์ศึกษาพุทธาคมจากสำนักวัดเขาอ้อ ซึ่งท่านมหาลอยเองก็ได้ติดต่อไปมาหาสู่สำนักวัดเขาอ้อเป็นประจำ วิชาไสยศาสตร์คาถาอาคม วิชาโหราศาสตร์และวิชาแพทย์แผนโบราณท่านได้ศึกษาจากสำนักวัดเขาอ้อและจากตำราที่ตกทอดมาจากบรรพบุรุษซึ่งเป็นตำราของสำนักวัดเขาอ้อเช่นกัน ก่อนที่ท่านมหาลอยจะมรณภาพ ได้ฝันถึงคน 4 คน พาช้างเผือกเชือกหนึ่งมาหาท่าน คนหนึ่งทูนหม้อดิน จีวร สังฆาฏิ เมื่อมาถึงได้ตรงเข้ามานมัสการท่าน แล้วจัดการเปลี่ยนจีวรให้ลงไปอาบน้ำในหม้อ เมื่ออาบเสร็จจึงพากันจากไป รุ่งขึ้นท่านได้เล่าให้ลูกศิษย์ฟังพร้อมบอกว่าท่านสบายแล้วไม่ต้องเป็นห่วง จนในคืนก่อนที่ท่านจะมรณภาพ ท่านได้ให้ลูกศิษย์จัดดอกไม้ธูปเทียน หมากพลู เมื่อได้สวดมนต์ทำวัตรให้เรียบร้อย กระทั่งเมื่อถึงเวลาตี 3 ลูกศิษย์ตื่นขึ้นมาพร้อมกัน พร้อมกับมีชายที่ชื่อนายขาวมากรวดน้ำให้ท่าน เมื่อกรวดน้ำเสร็จท่านจึงกลับไปนอนต่อจนกระทั่งท่านมรณภาพก่อนฟ้าสางในวันรุ่งขึ้น ในปี พ.ศ. 2482 นั้นเอง รวมสิริอายุ 70 ปี 50 พรรษา
จับต้องไม่ได้ : InTangible.
แนวปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม และงานเทศกาล : SP : Social Practices, ritual and festive events ขนบธรรมเนียบประเพณีเกี่ยวกับศาสนา
.
เลขที่ : ปากรอ ต. ปากรอ อ. สิงหนคร จ. สงขลา 90330
พัตรธีรา สุวรรณวงศ์ : มหาวิทยาลัยหาดใหญ่ : 2566 Open Call