PMU ทุนทางวัฒนธรรม
“เสียงรถม้า น่าขี่เสนาะ ฟังพริ้งเพราะ ในถิ่นลำปาง” นึกถึงเพลงเก่าของชาวลำปางชื่อ “รถม้าลำปาง” ทีไรก็จะคิดถึงรถม้าพาหนะที่น่าภาคภูมิใจของชาวลำปางซึ่งอยู่คู่ลำปางมากว่า 100 ปี ปัจจุบันรถม้าเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ของจังหวัดและมีบทบาทสำคัญในการท่องเที่ยวของลำปาง มีการเสนอความเห็นเกี่ยวกับจุดเริ่มต้นของรถม้าลำปางไว้ 4 ประการคือ 1. ในหนังสือท้องถิ่นสยามในสมัยสมเด็จพุทธเจ้าหลวง เขียนโดย คาร์ลบล็อก นักเดินทางชาวสวีเดนบันทึกว่า ได้นั่งรถม้าเทียมคู่ขับโดยอุปราชเมืองเมื่อ พ.ศ.2424 ในสมัยของเจ้านรนันทไชยชวลิต เจ้าผู้ครองนครลำปาง 2. ในสมัยของเจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต เจ้าผู้ครองนครลำปางได้นำรถม้าเข้ามาวิ่งตั้งแต่ พ.ศ.2450 เพื่อใช้เป็นการส่วนตัว โดยจ้างแขกปากีสถานเป็นสารถีและดูแลม้า ต่อมาแขกดังกล่าวได้ชักชวนแขกบ้านหัวเวียง ซื้อรถม้ามาทำเป็นรถม้าแท็กซี่ในลำปาง ภายหลังได้ว่าจ้างชาวบ้านเมืองนครลำปางเป็นสารถี พร้อมทั้งฝึกสอนให้คนเมืองนครลำปางรู้จักขับรถม้าและเลี้ยงดูม้า ต่อมาภายหลังได้ขายกิจการรถม้าให้คนท้องถิ่นเป็นผู้ดำเนินกิจการแทนสืบมาจนทุกวันนี้ 3. บริษัททำไม้ต่างประเทศที่มาดำเนินกิจการป่าไม้ในเมืองลำปางที่มีชาวตะวันตกเป็นผู้บริหารได้นำรถม้าเข้ามาเป็นพาหนะเพื่อแสดงความมีฐานะ ต่อมาได้ขยายสู่กลุ่มชนชั้นสูงในเมืองนครลำปาง 4. เมื่อรถไฟสายเหนือมาถึงเมืองลำปางรถม้าลำปางได้กำเนิดขึ้นพร้อมกับการเปิดเดินรถไฟสายเหนือ ถึงสถานีรถไฟนครลำปาง เมื่อปี พ.ศ. 2459 ซึ่งตรงกับสมัยของเจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิตเป็นผู้ครองนครลำปาง ในขณะนั้นรถม้าได้ถูกนำมาใช้เป็นรถม้าแท็กซี่เพื่อรับส่งผู้คนและรับจ้างขนสิ่งของในตัวเมืองลำปาง ต่อมาเมื่อมีการตัดถนนหลวงสายเอเชียเชื่อมระหว่างภาคกลางกับภาคเหนือและมีการสร้างถนนเพื่อการสัญจรเพิ่มมากขึ้นผู้คนจึงนิยมใช้รถยนต์มากกว่ารถม้า ทำให้รถม้ากลายเป็นเพียงรถม้านำเที่ยวอย่างเช่นที่เห็นในปัจจุบัน หากต้องการมานั่งรถม้าพาเที่ยวในตัวเมืองลำปาง มีบริการตั้งแต่เช้าตรู่จนถึงยามค่ำคืน แต่อย่างไรก็ตามเวลาที่เหมาะแก่การท่องเที่ยวน่าจะเป็นช่วงเวลาเช้า หรือยามค่ำคืน เพราะอากาศไม่ร้อนมากนักและนักท่องเที่ยวจะได้เห็นสีสันของบรรยากาศสบายๆ ของคนลำปาง นักท่องเที่ยวสามารถมาใช้บริการได้ตามสถานีรถม้าซึ่งมีจำนวน 4 แห่ง คือ สถานีรถม้าตลาดอัศวิน สถานีรถม้าโรงแรมลำปางเวียงทอง สถานีรถม้าศาลากลางจังหวัดลำปางหลังเก่า และสถานีรถม้าโรงเรียนเทศบาล 4 มีการก่อตั้งสมาคมรถม้าตั้งแต่ปี พ.ศ. 2494 และปัจจุบันมีรถม้าสมาชิกประมาณ 100 คัน
จับต้องได้ : Tangible.
สถาปัตยกรรม : AR : ARchitecture .
เลขที่ : 126 ถนน ป่าไม้ ต. เวียงเหนือ อ. เมืองลำปาง จ. ลำปาง 52000
อาจารย์อัคค์สัจจา ดวงสุภาสิญจ์ : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา : 2566 Open Call
Chatbot