PMU ทุนทางวัฒนธรรม
พญาแถนหรือผีฟ้าหรือผีแถนนั้น ชาวอีสานมีความเชื่อว่าเป็นเทวดามากกว่าเป็นผี ผีฟ้าจึงเป็นผีที่อยู่ระดับสูงกว่าผีชนิดอื่นๆ ส่วนแถนนั้น มีความเชื่อว่าเป็นคำเรียกรวมถึงเทวดา และแถนที่ใหญ่ที่สุดคือ "แถนหลวง" ซึ่ง เชื่อว่าเป็นพระอินทร์ ผีฟ้าหรือผีแถนนั้นแต่ละพื้นที่มีการเรียกที่แตกต่างกันไป และมีความเชื่อว่าผีฟ้านั้นสามารถที่จะ ดับยุคเข็ญหรือทำลายล้างอุปสรรคทั้งปวงได้ และสามารถที่จะช่วยเหลือมนุษย์ที่เดือดร้อนได้ การที่มนุษย์เกิดการเจ็บป่วยนั้นเนื่องจากไปละเมิดต่อผี การละเมิดต่อบรรพบุรุษ การรักษาต้องมีการเชิญผีฟ้ามาสิงสถิตอยู่ในร่างของคนทรง เรียกว่า "ผีฟ้า นางเทียน" ในการลำผีฟ้าของชาวอีสานนั้นมีองค์ประกอบ ทั้งหมด 4 ส่วนคือ หมอลำ ผีฟ้า หมอแคน ผู้ป่วย และเครื่องคาย ความเชื่อ เป็นการขอขมาพระยาแถนให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล เพื่อที่จะได้มีน้ำใช้ในการทำการเกษตร ทั้งเป็นการอนุรักษ์สืบสานประเพณีอันดีงามของท้องถิ่นที่จัดสืบทอดต่อกันมาแต่โบราณ ให้คงอยู่สืบไปชั่วลูกหลาน อีกทั้งเป็นการสร้างขวัญกำลังใจให้กับกลุ่มคนในชุมชนที่ประกอบอาชีพเกษตรกร ในทางที่ดีขึ้น และเป็นการอนุรักษ์สืบสานวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามของท้องถิ่น เป็นพิธีกรรมที่มีมาแต่โบราณ เชื่อกันว่าเป็นการขอขมาพญาแถน และขอให้พญาแถนช่วยปกป้องคุ้มครองให้คนในช6ชนอยู่ดีกินดีมีสุข ไร้โรคภัยไข้เจ็บ การประกอบพิธีกรรมรำแถนในประเพณีรำแถน เป็นการขอขมาพระยาแถนให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล เพื่อที่จะได้มีน้ำใช้ในการทำการเกษตร ทั้งเป็นการอนุรักษ์สืบสานประเพณีอันดีงามของท้องถิ่นที่จัดสืบทอดต่อกันมาแต่โบราณ ให้คงอยู่สืบไปชั่วลูกหลาน อีกทั้งเป็นการสร้างขวัญกำลังใจให้กับกลุ่มคนในชุมชนที่ประกอบอาชีพเกษตรกร ในทางที่ดีขึ้น และเป็นการอนุรักษ์สืบสานวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามของท้องถิ่น ที่จัดขึ้นสืบทอดต่อกันมาเมื่อครั้งแต่สมัยปู่ย่า ตายาย ให้คงอยู่สืบไปชั่วลูกหลาน เชื่อว่าเป็นการขอขมาพญาแถน ช่วยปกป้องให้กลุ่มคนในชุมชน จงมีแต่ความสุขความเจริญ อย่าได้มีโรคภัยไข้เจ็บใดๆ เข้ามาเบียดเบียน หากคนในชุมชนเกิดเจ็บป่วยไม่สบายขึ้นมา โดยไม่ทราบสาเหตุ ก็จะประกอบพิธีรำแถนขับไล่สิ่งชั่วร้ายนั้นออกไป ความเชื่อในประเพณีเก่าๆที่ยังเหลืออยู่ ในความทรงจำอีกอย่างหนึ่งคือของรักษา โดยชื่อว่าคนเราต้องมีของรักษาตัวอย่างใดอย่างหนึ่งไว้ยึดเป็นหลักในการดำรง ชีวิต เพื่อให้ชีวิตอยู่อย่างสุขสบาย ไม่ปล่อยชีวิตอยู่อย่างเลื่อนลอย ของรักษาต่างกับปู่ตาคือไม่เกี่ยวกับผีสาง แต่หากเกี่ยวกับคนที่ยังมีชีวิตอยู่ คนโบราณสอนกันว่าชีวิตคนๆหนึ่งต้องมีผู้คุ้มครองผู้คุ้มครองนั้นเรียกว่า ธรรม สามารถคุ้มครองป้องกันความวิบัติได้ เหมือนกับเทวดาประจำถิ่นอย่างที่ชาวบ้านรู้จักกันทั่วไป ผีแถนเป็นพิธีกรรมเพื่อให้ผู้มีความเชื่อถือดำรงชีวิตด้วยความเชื่อมั่น และเพื่อการรักษาโรคตามความเชื่อที่ว่ามนุษย์ทุกคนต้องมีผีฟ้า (เทวดา) ปกปักรักษา โดยมีผู้ที่สามารถติดต่อกับผีฟ้าได้คือ หมอธรรม จึงมีการประกอบพิธีเข้าธรรมหรือขึ้นธรรมเพื่อให้หมอธรรมครอบหรือฝากตัวผู้ นั้นเป็นสานุศิษย์ของหมอธรรมตลอดชีวิต
จับต้องไม่ได้ : InTangible.
ศิลปะการแสดง : PA : Performing Arts ดนตรี
นาฏศิลป์และการละคร
.
เลขที่ : บ้านโพง ต. ไพรบึง อ. ไพรบึง จ. ศรีสะเกษ 33180
ธีรพงศ์ สงผัด
นางจุฑามณี รุ้งแก้ว : มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ : 2566 Open Call
Chatbot