PMU ทุนทางวัฒนธรรม
พระพุทธรูปประทับเหนือพนัสบดี ประเภท : หิน พบ : พบในบริเวณพระราชวงสนามจันทร์ จังหวัดนครปฐม ขนาด : กว้าง 32 เซนติเมตร สูง 52 เซนติเมตร อายุสมัย : พระพุทธรูปสมัยทวารวดี ประมาณพุทธศตวรรษที่ 12 - 16 ปัจจุบัน : พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พระปฐมเจดีย์ รายละเอียด : ประติมากรรมนูนสูง จำหลักบนแผ่นหินเป็นรูปพระพุทธรูปประทับยืน พระองค์ตั้งตรง พระพักตร์ชำรุด พระกรรณยาว จรดพระอังสา ครองจีวรห่มคลุม จีวรบาง แลเห็นพระวรกาย แต่ไม่ปรากฏเพศ แลเห็นขอบจีวรที่รอบพระศอ และขอบสบงที่ปั้นพระองค์เป็นสันนูน พระหัตถ์ทั้งสองแสดงปางประทานธรรม โดยพระหัตถ์ทั้งสองยกขึ้นระดับพระอุระแนบติดกับ พระวรกาย ฝ่าพระหัตถ์หันออก พระองคุลีทั้ง 4 ตั้งขึ้น พระดัชนีและพระอังคฐจรดกันเป็นวงกลม ชายจีวรพาดผ่านข้อพระกร ทั้งสองข้างแล้วตกลงเป็น วงโค้งเหนือข้อพระบาท ชายจีวรด้านหลังยาวเสมอข้อพระบาท พระบาทแนบชิดบนฐานบัว ซึ่งอยู่ระหว่างเขาทั้งคู่ของสัตว์ผสมที่เรียกว่า พนัสบดี เบื้องขวาของพระพุทธรูป จำหลักรูปบุคคลยืนบนปีกด้านขวาของพนัสบดี โดยยืนหันหน้าตรง มุ่นมวยผมคล้ายทรงชฎามงกุฎ มือซ้ายวางหงายอยู่ระดับเอวรองรับส่วนปลายของตามวัตถุ มือขวาจับด้ามวัตถุดังกล่าวแนบติดกับอก ส่วนปลายของวัตถุแผ่นหินกะเทาะหักหายไป จึงไม่สามารถมองเห็นว่าเป็นอะไร เบื้องซ้ายของพระพุทธรูป จำหลักรูปบุคคลยืนหันหน้าตรง บนปีกด้านซ้ายของพนัสบดี เกล้าผมเป็นมวยสูงรูปกรวยคว่ำ มือทั้งสองจับด้ามวัตถุ เช่นเดียวกับบุคคลเบื้องขวาแต่มือสลับข้างกัน ส่วนปลายของวัตถุแผ่นหินกะเทาะ หักหายเช่นกัน เครื่องนุ่งห่มของบุคคลทั้งสองบางจนเหมือนมิได้ มีผ้าห่มคลุมแต่สังเกตได้จากขอบผ้า เป็นเส้นโค้งรอบคอ ขอบผ้านุ่งเป็น สันนูนที่รอบเอวและริ้วผ้าที่สลักเป็นเส้นตื้นๆ ตั้งแต่ต้นขาจรดข้อเท้าที่สะโพกของบุคคลเบื้องซ้าย มีปมผ้าขมวดชักชายเป็นก้อนกลม มีชายผ้าตกลงยาวจรดข้อเท้าพนัสบดี มีลักษณะเป็นสัตว์ผสม แลเห็นเฉพาะใบหน้ากลม นัยน์ตาโปนเบิกกว้าง คิ้วเป็นสันนูนต่อกันเป็นปีกกา เหนือคิ้วมีเขา 1 คู่ คล้ายงวงช้าง ปลายเขาบิด เข้าหากันจรดฐานบัวซึ่งรองรับพระพุทธรูป โคนเขามีหูเล็กๆ 1 คู่ เหนือ ระหว่างคิ้วมีหงอน จำหลักคล้ายใบไม้ จมูกโตคล้ายจมูกคน ปลายจมูกบาน ใต้จมูกลงมาสลักเป็นเส้นโค้ง 2 เส้น แยกจากกันจากร่องจมูกเป็นเส้นโค้ง ถัดออกไปเป็นปีกกางในท่าโผบิน ใต้คางมีขาคู่ 1 คู่ ด้านหลังของประติมากรรม ตรงกลางโกลนเป็นเดือยกลมยื่นออกมาจากแผ่นหลังเล็กน้อยตรงกลางเจาะรูกลมทะลุออกมาทางด้านหน้าของประติมากรรมบริเวณ เหนือข้อพระบาทของพระพุทธรูป
จับต้องได้ : Tangible.
โบราณวัตถุ : AA : Archeological Artefact .
เลขที่ : พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระปฐมเจดีย์ ต. พระปฐมเจดีย์ อ. เมืองนครปฐม จ. นครปฐม 73000
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระปฐมเจดีย์ 94 13-14 ถนน ราชวิถี ตำบลพระปฐมเจดีย์ อำเภอเมืองนครปฐม นครปฐม 730
สำนักศิลปะและวัฒนธรรม ม.ราชภัฏนครปฐม
ลัทธสิทธิ์ ทวีสุข : มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม : 2566 Open Call
Chatbot