Cultural Mapping Thailand [PMU] ระบบสารสนเทศด้านวัฒนธรรมและ แผนที่วัฒนธรรม ประเทศไทย

ข้อมูลวัฒนธรรม : TC-44110-00004 [ ได้รับทุนจากโครงการ ]

จักรสานบ้านโคกสาย

jaksanbankoksai

ชุมชนบ้านโคกสายเป็นชุมชนชาขอบของเขตชุมชนบ้านเมืองเตา เนื่องจากอยู่สุดเขตแดนระหว่างตำบลเมืองเตากับตำบลราษฎร์เจริญ อำเภอพยัคฆภูมิพิสัยจังหวัดมหาสารคาม ซึ่งมีประชากรของหมู่บ้านส่วนมากเป็นคนสูงอายุกว่า 80 เปอร์เซ็น โดยมากมีอาชีพทำนา เลี้ยงวัว เป็นหลักเมื่อว่างเว้นจะมีบางคนที่ทำงานด้านการจักรสาน ทอผ้า ตีมีด เป็นต้น นางสุข สงวนนามสกุล อายุ 66 ปี เดิมเกิดที่บ้านโคกสาย ตำบลเมืองเตา มีอาชีพทำนามาตั้งแต่บรรพบุรุษ ความเป็นอยู่ในช่วงวัยเด็กเป็นชุมชนเกษตรกรรมซึ่งอาศัยอยู่ตามป่าชุมชนบ้านเรือนอยู่ห่างกันไปไม่ติดกันเช่นปัจจุบันนี้ ทำให้การไปมาหาสู่กันย่อมลำบาก ทุกครัวเรือนมีการยังชีพด้วยตัวเองทอผ้าเอง จักรสานเอง ทำนาเอง ใช้การแลกเปลี่ยนเป็นหลักยังไม่มีการใช้เงินตราเช่นปัจจุบัน เมื่อประมาณ 2500 เป็นต้นมาเริ่มมีการตัดถนนในชุมชนเพื่อควาสะดวกและเพื่อเป็นเส้นทางเชื่อมต่อไปยังอำเภอพยัคฆภูมิพิสัยทำให้ชุมชนเริ่มมีการปลูกบ้านเรือนริมถนนมากขึ้น เนื่องจากการเดินทางสะดวกสบายมากขึ้น เริ่มมีการใช้เงินตรา การทอผ้า การจักรสานเริ่มหายไป แต่แม่สุขเป็นคนที่มีความสนใจในด้านงานจักรสานทำให้สามารถเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็วซึ่งสามารถจักรสานเป้นตั้งแต่อายุ 24-25 ปี สามารถสานหวดนึ่งข้าว สานกระติบข้าวเริ่มแรกขายใบละ 9 บาท และงานจักรสานอื่นๆก็สามารถทำได้หากมีออเดอร์สั่งเข้ามา ทำให้แม่สุขเริ่มผลิตงานจักรสานเพื่อขายสร้างรายได้ให้กับตนเองและครอบครัวตั้งแต่นั้นมา แม่สุขไม่เพียงจักรสานเพื่อเลี้ยงครอบครัวคนเดียว ยังมีการถ่ายทอดไปยังรุ่นลูก รุ่นหลานด้วย ซึ่งเริ่มถ่ายทอดในกระบวนการง่ายๆก่อน ค่อยๆพัฒนาเรียนรู้ได้ แม่สุขสอนให้หลานทำกระบวนการง่ายๆช่วยและให้มีรายได้จากการช่วยงานทำให้หลานมาช่วยงานและสามารถผลิตงานจักรสานส่งลูกค้าได้ทันเวลา ปัจจุบันงานจักรไม่ค่อยมีโชว์ให้ดูเท่าไหร่นัก เนื่องจากทำตามที่ลูกค้าสั่งในชุมชนก็ไม่เพียงพอ