Cultural Mapping Thailand [PMU] ระบบสารสนเทศด้านวัฒนธรรมและ แผนที่วัฒนธรรม ประเทศไทย

ข้อมูลวัฒนธรรม : KP-56160-00030 [ ได้รับทุนจากโครงการ ]

ศาลเจ้าหลวงคำแดง

Luang Kham Daeng Shrine

การะบูชาศาลเจ้าหลวงคำแดง เป็นการบูชาเพื่อขอพรต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ หรือเป็นการ วิธีบนบานศาลกล่าวเพื่อที่สำฤทธิ์ต่อสิ่งที่มุ่งหมายโดยจะมีคนนำบนบานเรียกว่า ข้าวจ้ำ เดิมที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ สถานที่ตั้ง หมู่ที่ 6 บ้านแพด ตำบลเชียงบาน อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา ต่อมาคนในพื้นที่บางส่วนได้ย้ายมาตั้งถิ่นฐานที่พื้นที่บ้านท่าฟ้าใต้ จึงได้มีการจัดทำศาลเจ้าหลวงคำแดงขึ้นที่บ้านท่าฟ้าใต้เพื่อเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และ สิ่งเคารพบบูชาของชุมชน . ประวัติพญาคำแดงหรือเจ้าพญาคำแดง เจ้าพญาคำแดงเป็นโอรสของพญาโจระณี กษัตริย์เมืองพะเยาได้ยกทัพไปรบกับพวกจีนฮ่อ ได้รับชัยชนะกลับมา ระหว่างทางเจ้าพญาคำแดงได้พบกับกวางรูปงามวิ่งผ่านหน้าก็เลยอยากได้ จึงให้ไพร่พลไล่ติดตาม จนกวางคำเข้าเขตเมืองเชียงดาว และที่นั่นมีภูเขาลูกหนึ่งสูงเทียมเมฆ เขาลูกนั้นมีชื่อว่าดอยเพียงดาว ต่อมาเรียกว่า ดอยเชียงดาว และมีถ้ำใหญ่อยู่ที่ดอยนั้นด้วย พอกวางคำกวางมาถึงหน้าถ้ำ ก็ได้เผยโฉมเป็นสตรีเพศ ซึ่งมีชื่อว่า นางอินเหลา เป็นลูกสาวของนางยักษ์ที่เฝ้าถ้ำเชียงดาวนั้นและนางได้วิ่งเข้าไปในถ้ำ พญาคำแดงก็วิ่งติดตามเข้าไปในถ้ำและหายไปโดยไม่ได้กลับมาอีกเลย ไพร่พลที่ติดตามไปถึงหน้าถ้ำก็พบแต่ม้าทรงสีขาวหมอก ไพร่พลเฝ้ารออยู่หน้าถ้ำหลายวันไม่เห็นพญาคำแดงกลับออกมาเลยก็ยกทัพกลับเมืองพะเยา เมื่อพ่อเฒ่าแสน มังคะละ ซึ่งได้นำชาวไทลื้ออพยพมาจากแคว้นสิบสองปันนา ของประเทศจีน มาตั้งถิ่นฐานอยู่ที่ อ.เชียงม่วน จ.น่าน (ในอดีต) ได้ทราบตำนาน จึงเกิดความเลื่อมใสในเจ้าพญาคำแดง ที่ได้เป็นจอมทัพที่เข้มแข็ง จึงไปอัญเชิญดวงวิญญาณของเจ้าพญาคำแดงที่ถ้ำเชียงดาวมาประดิษฐาน เพื่อไว้สักการบูชาของชาวไทลื้อที่อยู่บ้านแพทย์ อ.เชียงม่วน จ.น่าน และต่อมาพ่อเฒ่าแสน มังคะละ ได้สิ้นอายุลง และมีผู้นำคนใหม่ชื่อว่าพ่อเฒ่าแสนแก้ว กาบคำ ได้ไปเห็นพื้นที่เมืองเชียงคำ อุดมสมบูรณ์ จึงได้กลับไปชักชวนญาติพี่น้อง อพยพไปตั้งถิ่นฐานที่เมืองเชียงคำ และใช้ชื่อหมู่บ้านเดิมว่า บ้านแพด (ปัจจุบันตั้งอยู่หมู่ที่ 6 ตำบลเชียงบาน อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา) และได้ตั้งศาลเจ้าพญาคำแดง ไว้สักการะบูชา