PMU ทุนทางวัฒนธรรม
ผ้าไหมย้อมด้วยผลมะเกลือ หรือ เสื้อแพรเหยียบดำมะเกลือ ถือเป็นผ้าพื้นเมืองดั้งเดิมของชาวศรีสะเกษ ด้วยมีวิธีการเรียกชื่อตามเนื้อผ้า ลวดลายที่นิยมในการทอ คือ ลายลูกแก้ว ซึ่งหลังจากทอจนได้เป็นผืนผ้าไหมมีสีตามธรรมชาติแล้ว จะนำมาย้อมด้วยผลมะเกลือจนมีสีดำสนิท แล้วนำมาตัดเย็บเป็นเสื้อ มีการนำสมุนไพรที่หาได้ในท้องถิ่น ได้แก่ ต้นกระงาน หญ้าแฝกหอม ลูกตะคอง ขมิ้น ใบเล็บครุฑ ดอกลำเจียก ว่านเปราะหอม เนียมหอม และสมุนไพรอื่น ๆ ที่ให้กลิ่นหอม มาใช้ผสมในขั้นตอนการย้อมสีและการอบผ้าไหม เพื่อป้องกันผิวพรรณไม่ให้ระคายเคือง กลิ่นหอมจากสมุนไพรยังช่วยในด้านการหายใจ เพิ่มความเย็น ระบายความร้อนได้ดีและยังป้องกันแมลง การทำสมุนไพรอบผ้าไหมย้อมมะเกลือนั้น มีสมุนไพรหลัก ได้แก่ ใบเล็บครุฑหรือภูริยม ขมิ้น ฮากกระเฉนหรือรากแฝกหอม หนามคองหรือลูกตะคอง ต้นนมยาน ต้นกระวาน หรือต้นตดหมาสมุนไพรเสริม (ถ้ามี) ต้นเนียม ต้นอ้ม หรือต้นเนียมอ้ม หรือต้นใบขน และการะเกดหรือลำเจียก นำสมุนไพรทั้งหมดโขลกรวมกันเมื่อเสร็จแล้วนำเครื่องหอมอื่น ๆ เช่น ใบม็อค ใบอ้ม ลำเจียกมาดาดในกระทะ หรือใช้วิธีเอาใบตองกล้วยหรือกาบกล้วยหมกให้มีกลิ่นหอม แล้วจึงนำมาคลุกผสมรวมกันกับใบภูริยมหรือใบอ้ม แล้วนำสมุนไพรชนิดอื่นที่เตรียมไว้มาคลุกผสมกัน หลังจากคลุกเรียบร้อยแล้วนำมาใส่มวย หรือหวดนำไปนึ่งและตากแดด ก็จะได้เครื่องหอมที่แห้งสนิทเก็บไว้สำหรับอบผ้าได้ เมื่อได้นำไปใช้อบผ้าแล้วและนำไปตากให้แห้งดีแล้ว จากนั้นจึงนำไปสวมใส่ใช้ได้
จับต้องได้ : Tangible.
งานช่างฝีมือดั้งเดิม : TC : Traditional Craftsmanship ผ้าและผลิตภัณฑ์จากผ้า
.
เลขที่ : บ้านปะอาง ต. ปราสาทเยอ อ. ไพรบึง จ. ศรีสะเกษ 33180
นางจุฑามณี รุ้งแก้ว : มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ : 2566 Open Call
Chatbot