PMU ทุนทางวัฒนธรรม


ข้อมูลวัฒนธรรม : AR-47000-00020 [ ได้รับทุนจากโครงการ ]

ภูน้ำลอด หรือ คูน้ำลอด
Phu Nam Lod

วัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร นอกจากจะมีองค์พระธาตุเชิงชุม และหลวงพ่อองค์แสนแล้ว ก็ยังมีสถานที่ศักดิ์สิทธิ์อีกแห่งหนึ่งภายในวัด นั่นก็คือ “บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์” ที่อยู่ใกล้ๆ กับองค์พระธาตุ เดิมนั้นเป็นบ่อน้ำที่ก่อกำแพงด้วยศิลาแลงธรรมดา ต่อมามีการบูรณะและสร้างเป็นรูปปั้นพญานาคพ่นน้ำบริเวณรอบบ่อ เพื่อเป็นรูปแทนพระยาสุวรรณนาค พญานาคตามความเชื่อของชาวสกลนคร ที่เป็นนาคผู้ทรงคุณธรรม ทรงศีลและอิทธิฤทธิ์ มีเกล็ดเป็นทองคำ ทำหน้าที่คอยปกป้องและรักษารอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้าทั้ง 4 พระองค์ ซึ่งชาวสกลนครเรียกบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์นี้ว่า “ภูน้ำลอดหรือคูน้ำลอด” ทั้งนี้ภูน้ำลอดเองยังเชื่อมโยงกับอีกหนี่งสถานที่สำคัญของสกลนครอีกด้วย นั่นคือ “สระพังทอง” จากประวัติที่เคยเล่ากันมาแต่ในอดีตนั้น จะมีบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่เรียกกันว่า “ภูน้ำลอด” ที่วัดพระธาตุเชิงชุมนั้น ข้อสันนิษฐานก็คือ เดิมนั้นวัดพระธาตุเชิงชุมก็คือ อโรคยาศาลา(ของขอมที่สร้างในยุคนสมัยพระเจ้าชัยวรมัน)นั่นเองเพราะแดนดินถิ่นนี้ (สกลนคร)คาดว่าอารยธรรมขอมรวมทั้งอิทธพลขอมเรืองอำนาจมาก ดังจะปรากฏจากสถาปัตยกรรมต่างๆ เช่น พระธาตุนารายณ์เจงเวง พระธาตุภูเพ็ก พระธาตุดุม สะพานขอม ปราสาทขอมบ้านพันนา(สว่างแดนดิน) ล้วนแล้วแต่เป็นอารยธรรมขอมทั้งสิ้น "ภูน้ำรอด" ก็คือบ่อน้ำที่มีอุโมงค์น้ำส่งน้ำมาจาก "สระพังทอง" นั่นเอง มีเรื่องเล่ากันว่า เมื่อประชาชนมาตักน้ำที่บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์นี้หากว่า คุถังตกลงไปแล้วให้ไปเก็บที่ "สระพังทอง" นั่นน่าจะมีส่วนจริง เพราะระหว่างบ่อน้ำภูน้ำรอดนี้มีอุโมงค์ส่งน้ำมาจาก บาราย "สระพังทอง" ระบบส่งน้ำแบบนี้มีทั่วไปที่อิสานใต้ บริเวณรอบๆ ปราสาทเมืองต่ำ (จังหวัดบุรีรัมย์) จะมีสระน้ำ(บาราย)ขนาดใกล้เคียงกันมากกับ "สระพังทอง" แห่งนี้ คลองส่งน้ำหรืออุโมงค์ส่งน้ำนี้ เขมรเรียกว่า "ละลม" ความจริงตัวปราสาทขอมในจังหวัดสกลนครนั้นมีมากมาย แต่ในอดีตไม่มีใครทราบว่าคืออะไร จึงมีการทำลายและรื้อไป เช่นที่ คุ้มกลางพระศรีธงชัย มีหลักฐานชัดเจนว่าเคยเป็น อโรคยาศาลา หรือ ธรรมศาลามาก่อน โดยสังเกตจากก้อนหินศิลาแลง ที่ยังวางทิ้งระเกะระกะพอมีให้เห็นอยู่บ้าง แต่สันนิษฐานว่าใช่อย่างแน่นอน รวมทั้งในวัดพระธาตุเชิงชุมเอง ในอดีตจะมีหินศิลาแลง วางรอบๆตัวองค์พระธาตุ ปัจจุบันได้ถูกรื้อไปวางและเก็บไว้หน้ากุฏิ พระอาจารย์สมศักดิ์ฯ ในวัดพระธาตุเชิงชุมนั่นเอง



 

Icon
ประเภทวัฒนธรรม

จับต้องได้ : Tangible.

Icon
หมวดหมู่วัฒนธรรม

สถาปัตยกรรม : AR : ARchitecture สถานที่ศักดิ์สิทธิ์
.

Icon
ที่ตั้ง

เลขที่ : วัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร ต. ธาตุเชิงชุม อ. เมืองสกลนคร จ. สกลนคร 47000

Icon
ชื่อผู้ให้ข้อมูลหรือชื่อกลุ่มผู้ให้ข้อมูล

-

Icon
ช่องทางติดต่อผู้ให้ข้อมูล

-

Icon
ผู้บันทึกข้อมูล

tanawadee : มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร : 2566 Open Call

Icon
แหล่งข้อมูอื่น ๆ
-
พิกัด GPS

มีผู้เข้าชมจำนวน :45 ครั้ง
บันทึกข้อมูลเมื่อวันที่ : 04/08/2024 - ปรับปรุงล่าสุดวันที่ : 04/08/2024


BESbswy