Cultural Mapping Thailand [PMU] ระบบสารสนเทศด้านวัฒนธรรมและ แผนที่วัฒนธรรม ประเทศไทย

ข้อมูลวัฒนธรรม : KP-44150-00007 [ ได้รับทุนจากโครงการ ]

กลุ่มปลาส้มบ้านโนนตาล

Ban Non Tan Pra som Produc Group คำสำคัญ กลุ่มปลาส้มบ้านโนนตาล

กลุ่มทำปลาส้มบ้านโนนตาล ตำบลมะค่า อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม แรกรเมมีกลุ่มทำปลาส้มอยู่แล้วตั้งแต่ พ.ศ.2559 โดยการตังกลุ่มของชุมชนและเอาปลาที่หาได้ภายในชุมชนมาทำปลาส้มขายภายในชุมชนเองเท่านั้น ต่อมา พ.ศ.2564พัฒนาชุมชนจังหวัดมหาสารคามเข้ามาสนับสนุนตั้งเป็นกลุ่มวิสาหกิจทำปลาส้มซึ่งใช้ความรู้จากกลุ่มเดิมมาทำผลิตภัณฑ์ปลาส้ม แรกเริ่มมีสมาชิกประมาณ 30 คนโดยส่วนมากเป็นสตรี ปัจจุบันมีสมาชิกกลุ่มประมาณ 20 คน หมุนเวียนกันเข้ามาทำปลาส้ม ซึ่งได้ขึ้นทะเบียนผลิตภัณฑ์ OTOP ประจำชุมชน ที่มาของการทำปลาส้มบ้านโนนตาลมาจาก สภาพพื้นที่ของชุมชนที่อยู่ใกล้กับห้วย กุด ที่เป็นรสาขาของแม่ชีเช่น กุดเดือยไก่ กุดเวียน กุดอ้อ กุดโดก ซึ่งมีหลายที่แทบจะล้อมรอบด้วยแหล่งน้ำ เมื่อสมาชิกในชุมชนว่างเว้นจากการทำนาก็ลงห้วยหาปลามาเพื่อรับประทานภายในครัวเรือนซึ่งมีปลาหลายชนิดเช่น ปลาขาวสร้อย ปลาขาวมน ปลาตะเพียน ปลากราย เป็นต้น เมื่อปลามีจำนวนมากเหลือจากการทำปลาร้า การตากแห้ง ชาวบ้านจึงคิดการถนอมอาหารด้วยการทำปลาส้มขึ้นขึ้นมา ทำให้เกิดการทำปลาส้มขายภายในชุมชนบ้านโนนตาลและชุมชนข้างเคียง จุดเด่นของปลาส้มบ้านโนนตาลคือ ไม่มีสารกันบูด ไม่มีดินประสิว ใช้น้ำแช่ข้าวสาร ซึ่งวิธีการเกิดจากการลองผิดลองถูกของคนในชุมชนเอง ซึ่งทั้งหมดเป็นองค์ความรู้ดั้งเดิมของชุมชนบ้านโนนตาล และมีสัดส่วนการชั่งตวงวัดที่ชัดเจนแน่นอน ประกอบกับมีการปรับปรุงสูตรจากคำติชมของผู้บริโภคมาแล้ว จึงได้สัดส่วนการทำที่แน่นอนจนถึงปัจจุบัน ปลาส้มปัจจุบันตัวใหญ่ต้องซื้อจากฟาร์มเนื่องจากปลาที่หาตามธรรมชาติไม่สามารถกำหนดน้ำหนักและปริมาณได้ในแต่ละวัน จึงต้องซื้อเข้าจากฟาร์มมีปลาตะเพียน ปลาจีน ขนาดปลาอยู่ที่ประมาณ 2 ตัว/กิโลกรัม ปัจจุบันผลิตภัณฑ์ปลาส้มที่ขายคือปลาส้มปลาตะเพียน ปลาส้มท้องถิ่นปลาสร้อย ปลาส้มเนื้อปลากราย ไข่ปลาส้ม ผลิตภัณฑ์ทั้งหมดสามารถทำขาย 1 อาทิตย์ต่อ 1 ครั้ง ครั้งละประมาณ 200 กิโลกรัม ซึ่งมีกลุ่มลูกค้าประจำและลูกค้าทางช่องทางออนไลน์