Cultural Mapping Thailand [PMU] ระบบสารสนเทศด้านวัฒนธรรมและ แผนที่วัฒนธรรม ประเทศไทย

ข้อมูลวัฒนธรรม : TC-80230-00011 [ ได้รับทุนจากโครงการ ]

อุดร กำชัย

Audon Kamchai

ภูมิปัญญาเรือพระในประเพณีลากพระทางน้ำ วัดพัทธเสมา 1. การออกแบบและสร้างเรือพระ ภูมิปัญญาช่างไม้ท้องถิ่น: เรือพระที่ใช้ในประเพณีแสดงถึงทักษะและความรู้ดั้งเดิมในการต่อเรือ การเลือกไม้ชนิดดี เช่น ไม้ตะเคียน ไม้สัก หรือไม้ที่มีความทนทานต่อการใช้งานในน้ำ ลวดลายแกะสลัก: ช่างศิลป์ในท้องถิ่นถ่ายทอดความงดงามของศิลปะแบบไทยผ่านการแกะสลักลวดลายประณีต เช่น ลายเทพพนม ลายกนก และลายดอกไม้ 2. การตกแต่งเรือพระ การจัดดอกไม้และผ้าประดับ: คนในชุมชนใช้ดอกไม้สดและดอกไม้ประดิษฐ์ พร้อมผ้าสีสันสดใส เช่น ผ้าแพรและผ้าลูกไม้ เพื่อประดับเรือให้สง่างามและเหมาะสมกับพิธีทางศาสนา การประดับเครื่องทองเหลือง: เช่น กระถางธูป เชิงเทียน หรือพานดอกไม้ ซึ่งสะท้อนถึงความศรัทธาต่อพระพุทธศาสนา 3. ความรู้เกี่ยวกับฤดูกาลและน้ำขึ้น-น้ำลง การจัดงานต้องอาศัยความรู้เกี่ยวกับปริมาณน้ำในแม่น้ำหรือคลอง ชาวบ้านมีความชำนาญในการคาดการณ์สภาพน้ำตามฤดูกาล เพื่อให้การลากเรือพระทางน้ำเป็นไปอย่างราบรื่น 4. การร่วมแรงร่วมใจในชุมชน การทำงานร่วมกัน: ชาวบ้านช่วยกันตั้งแต่การเตรียมเรือ ประดิษฐ์ตกแต่ง และจัดขบวนแห่ เป็นการสืบทอดภูมิปัญญาผ่านการสอนงานจากรุ่นสู่รุ่น การปรับปรุงและซ่อมแซมเรือ: มีความรู้ในการบำรุงรักษาเรือไม้ให้สามารถใช้งานได้ในปีต่อไป 5. ความเชื่อและพิธีกรรมทางศาสนา การสร้างเรือพระเชื่อมโยงกับคติความเชื่อ เช่น การอัญเชิญพระพุทธรูปขึ้นประดิษฐาน การสวดมนต์เพื่อความเป็นสิริมงคล และการถวายพุ่มดอกไม้โดยชาวบ้าน 6. การพายเรือและควบคุมขบวนเรือ ชาวบ้านมีความเชี่ยวชาญในทักษะการพายเรือและควบคุมเรือในสภาพน้ำที่แตกต่างกัน ทั้งยังต้องรักษาความสมดุลของเรือพระซึ่งมีน้ำหนักมาก 7. การถ่ายทอดประเพณีสู่คนรุ่นหลัง มีการจัดกิจกรรมให้เด็กและเยาวชนมีส่วนร่วม เช่น การเรียนรู้การตกแต่งเรือ การพายเรือ และการจัดกิจกรรมเสริม เช่น สวดมนต์ และการเล่าเรื่องประวัติความเป็นมาของประเพณี คุณค่าของภูมิปัญญาเรือพระ ภูมิปัญญาที่เกี่ยวข้องกับเรือพระในประเพณีลากพระทางน้ำสะท้อนถึงการผสมผสานศิลปะ วิศวกรรมพื้นบ้าน และความศรัทธาในพระพุทธศาสนา เป็นสมบัติทางวัฒนธรรมที่ควรรักษาไว้ให้คงอยู่คู่ชุมชนและประเทศชาติต่อไป