Cultural Mapping Thailand [PMU] ระบบสารสนเทศด้านวัฒนธรรมและ แผนที่วัฒนธรรม ประเทศไทย

ข้อมูลวัฒนธรรม : PA-80230-00006 [ ได้รับทุนจากโครงการ ]

ฉลอง เรืองสังข์

Chalong Ruangsang

การตีโพน เป็นการตีกลองหรือเครื่องดนตรีพื้นบ้านประเภทหนึ่งที่มีความสำคัญในวัฒนธรรมไทย โดยเฉพาะในภาคใต้ การตีโพนเป็นส่วนหนึ่งของประเพณีและพิธีกรรมสำคัญ เช่น ประเพณีลากพระทางน้ำในช่วงวันออกพรรษา การตีโพนมักเป็นเครื่องมือในการสร้างบรรยากาศให้กับงาน และยังเป็นการส่งเสริมความสามัคคีและความเป็นหนึ่งเดียวในชุมชน ลักษณะของโพน โพนเป็นกลองสองหน้าที่ทำจากไม้และหนังสัตว์ มักเป็นกลองขนาดใหญ่ที่ให้เสียงก้องกังวาน ตีด้วยไม้ตีหรือมือตรงส่วนกลางเพื่อให้เสียงมีความหนักแน่นและทรงพลัง การตีโพนมีจังหวะที่เฉพาะเจาะจง ซึ่งแต่ละท้องถิ่นอาจมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบจังหวะให้เข้ากับวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชุมชน ความสำคัญของการตีโพนในประเพณีและพิธีกรรม เสริมสร้างความศรัทธาและบรรยากาศในพิธีกรรม การตีโพนมักใช้ในพิธีกรรมทางศาสนา เช่น งานลากพระทางน้ำ งานบวช หรืองานศพ เสียงโพนที่ก้องกังวานช่วยสร้างบรรยากาศที่ศักดิ์สิทธิ์และเสริมสร้างความศรัทธาในจิตใจของผู้เข้าร่วมพิธี สัญลักษณ์แห่งความสามัคคีในชุมชน การตีโพนเป็นกิจกรรมที่สมาชิกในชุมชนมักมารวมตัวกัน ชาวบ้านทุกเพศทุกวัยจะมาร่วมกันตีโพนและร้องเพลงพื้นบ้าน การตีโพนจึงเป็นเครื่องมือในการเสริมสร้างความสามัคคีและความสัมพันธ์ในชุมชนอย่างแท้จริง การอนุรักษ์ศิลปะและวัฒนธรรมท้องถิ่น การตีโพนเป็นส่วนหนึ่งของศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน การรักษาและส่งต่อทักษะการตีโพนช่วยให้วัฒนธรรมท้องถิ่นมีความยั่งยืนและยังคงเป็นส่วนสำคัญของชุมชน เสริมสร้างความครึกครื้นและความสนุกสนาน นอกจากการใช้ในพิธีกรรมแล้ว การตีโพนยังเป็นกิจกรรมที่ให้ความสนุกสนานและครึกครื้น เสียงที่เร้าใจของโพนทำให้ผู้เข้าร่วมงานรู้สึกมีชีวิตชีวาและมีความสุข รูปแบบการตีโพนในงานประเพณีลากพระทางน้ำ ในประเพณีลากพระทางน้ำ ชาวบ้านจะนำโพนขึ้นไปบนเรือและตีระหว่างการแห่พระพุทธรูปไปตามลำน้ำ เสียงโพนที่ดังเป็นจังหวะช่วยเพิ่มความศักดิ์สิทธิ์และความรื่นเริงให้กับขบวนแห่ การตีโพนจะมีการเล่นเป็นจังหวะที่หนักแน่น ช่วยให้ผู้เข้าร่วมงานรู้สึกถึงพลังและความเป็นสิริมงคลของประเพณีนี้ การสืบทอดและอนุรักษ์การตีโพน การถ่ายทอดทักษะการตีโพน ชุมชนหลายแห่งมักมีการถ่ายทอดทักษะการตีโพนจากรุ่นสู่รุ่น ผู้ที่มีความชำนาญจะสอนให้คนรุ่นใหม่ได้เรียนรู้ทักษะนี้ และอาจจัดอบรมหรือการแสดงในงานประเพณีและกิจกรรมทางวัฒนธรรมต่าง ๆ การแสดงในงานวัฒนธรรมและเทศกาลต่าง ๆ การตีโพนไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในงานลากพระเท่านั้น แต่ยังถูกนำมาแสดงในงานวัฒนธรรมและเทศกาลต่าง ๆ ทำให้ผู้คนได้เห็นและรู้จักการตีโพนมากขึ้น เป็นการสร้างความตระหนักรู้ถึงคุณค่าของศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น การสนับสนุนจากหน่วยงานท้องถิ่น หน่วยงานท้องถิ่นมักสนับสนุนการอนุรักษ์การตีโพน เช่น การจัดประกวดการตีโพน การมอบทุนเพื่อส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น รวมถึงการส่งเสริมให้การตีโพนเป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม บทสรุป การตีโพนเป็นทั้งเครื่องมือทางวัฒนธรรมที่มีความสำคัญในพิธีกรรมและเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตของชาวใต้ การรักษาและสืบทอดการตีโพนไม่เพียงแต่ช่วยให้ประเพณีนี้คงอยู่ต่อไป แต่ยังช่วยเสริมสร้างความภาคภูมิใจในอัตลักษณ์ท้องถิ่น การสนับสนุนการตีโพนจากทั้งภายในชุมชนและหน่วยงานภายนอกเป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้ศิลปะการตีโพนยังคงมีบทบาทและมีชีวิตชีวาต่อไปในสังคม