PMU ทุนทางวัฒนธรรม
ประเพณีบุญสารทเดือนสิบเป็นหนึ่งในประเพณีที่สำคัญของภาคใต้ประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในจังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งมีประวัติศาสตร์ยาวนานและมีความหมายลึกซึ้งเกี่ยวกับการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว คำว่า "สารท" หมายถึงเทศกาลการทำบุญในช่วงฤดูสารท ซึ่งเป็นช่วงเวลาสำคัญที่ชาวใต้เชื่อว่าดวงวิญญาณบรรพบุรุษจะเดินทางมายังโลกมนุษย์เพื่อรับบุญกุศลที่ลูกหลานจัดเตรียมไว้ให้ ต้นกำเนิดของประเพณีบุญสารทเดือนสิบ ประเพณีสารทเดือนสิบมีต้นกำเนิดมาจากคติความเชื่อของชาวไทยพุทธในภาคใต้ที่ได้รับอิทธิพลจากศาสนาพุทธและศาสนาพราหมณ์ในอินเดีย ซึ่งมีพิธีทำบุญสารทเพื่ออุทิศบุญให้กับดวงวิญญาณบรรพบุรุษ ความเชื่อนี้มีความคล้ายคลึงกับเทศกาลบุญในประเทศอื่น ๆ ในเอเชียที่เชื่อว่าเดือนสิบเป็นช่วงเวลาที่ดวงวิญญาณบรรพบุรุษจะสามารถรับรู้ถึงบุญกุศลที่ลูกหลานมอบให้ได้ ความหมายและความสำคัญของบุญสารทเดือนสิบ บุญสารทเดือนสิบมีความหมายเกี่ยวกับความกตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว เชื่อว่าการทำบุญอุทิศส่วนกุศลในช่วงเดือนสิบจะช่วยให้ดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับได้รับบุญกุศลและความสุขในปรโลก การทำบุญในเทศกาลนี้จึงเป็นการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างคนรุ่นปัจจุบันกับบรรพบุรุษ และเป็นการสืบสานค่านิยมแห่งความกตัญญูที่มีอยู่ในสังคมไทย การจัดพิธีกรรมในประเพณีสารทเดือนสิบ ประเพณีสารทเดือนสิบมีพิธีกรรมที่เป็นเอกลักษณ์และสะท้อนถึงวัฒนธรรมท้องถิ่น เช่น การทำหมฺรับ หมฺรับเป็นเครื่องเซ่นไหว้ที่ชาวบ้านเตรียมขึ้นมาเพื่อใส่ของเซ่นไหว้ให้แก่บรรพบุรุษ หมฺรับประกอบด้วยอาหาร ขนมเดือนสิบ เช่น ขนมลา ขนมพอง ขนมกง ขนมไข่ปลา และขนมดีซำ โดยขนมแต่ละชนิดมีความหมายเชิงสัญลักษณ์ เช่น ขนมลาเป็นตัวแทนของเสื้อผ้า ขนมพองเป็นตัวแทนของสะพานบุญ ขนมดีซำเป็นตัวแทนของเงินทอง พิธีตักบาตรและถวายอาหารแด่พระสงฆ์ ในวันสำคัญ ชาวบ้านจะร่วมกันทำบุญตักบาตรและถวายภัตตาหารให้แก่พระสงฆ์ในวัด เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้บรรพบุรุษ การตักบาตรนี้เป็นการแสดงออกถึงการทำบุญในเชิงศาสนาและเป็นการแสดงความเคารพต่อพระสงฆ์และผู้ล่วงลับ ขบวนแห่หมฺรับ บางพื้นที่จะจัดขบวนแห่หมฺรับที่ตกแต่งอย่างสวยงามและแห่ไปยังวัด โดยมีการจัดพิธีกรรมที่ยิ่งใหญ่ เป็นการแสดงความเคารพต่อบรรพบุรุษและสร้างบรรยากาศที่เต็มไปด้วยความศรัทธา ขบวนแห่หมฺรับนี้ดึงดูดทั้งคนในพื้นที่และนักท่องเที่ยวให้มาร่วมงาน การละเล่นพื้นบ้านและการแสดงศิลปวัฒนธรรม ในบางพื้นที่จะมีการละเล่นพื้นบ้าน เช่น มโนราห์ หนังตะลุง รวมถึงการแสดงหุ่นเปรตที่สะท้อนถึงความเชื่อทางจิตวิญญาณของชาวใต้เกี่ยวกับการเตือนให้ระลึกถึงบาปบุญคุณโทษ ความเปลี่ยนแปลงและการอนุรักษ์ แม้ว่าประเพณีสารทเดือนสิบจะยังคงได้รับการสืบทอด แต่ในยุคปัจจุบันยังเผชิญกับความเปลี่ยนแปลง เนื่องจากการเข้ามาของวัฒนธรรมต่างชาติและการเปลี่ยนแปลงทางสังคม การสืบทอดประเพณีนี้ให้คงอยู่จึงต้องอาศัยการสนับสนุนจากชุมชน หน่วยงานท้องถิ่น รวมถึงการมีส่วนร่วมของคนรุ่นใหม่ การบันทึกองค์ความรู้และการจัดกิจกรรมที่เข้าถึงคนรุ่นใหม่จึงมีความสำคัญในการอนุรักษ์ประเพณีนี้ให้คงอยู่ต่อไป บทสรุป ประเพณีบุญสารทเดือนสิบจึงเป็นมากกว่าการทำบุญตามปกติ แต่เป็นการสร้างความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นระหว่างลูกหลานกับบรรพบุรุษ การทำบุญสารทเดือนสิบถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สะท้อนถึงความกตัญญู ความศรัทธา และความผูกพันที่มีความหมายลึกซึ้งในวิถีชีวิตของชาวภาคใต้
จับต้องไม่ได้ : InTangible.
วรรณกรรมพื้นบ้าน : FL : Folk Literature ตำนานพื้นบ้าน
.
เลขที่ : 6 ซอย ถนน ศรีธรรมโศก 3 ต. ในเมือง อ. เมืองนครศรีธรรมราช จ. นครศรีธรรมราช 80000
วาที ทรัพย์สิน
ขวัญตา หนูปล้อง : มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช : 2566 Festival
Chatbot