Cultural Mapping Thailand [PMU] ระบบสารสนเทศด้านวัฒนธรรมและ แผนที่วัฒนธรรม ประเทศไทย

ข้อมูลวัฒนธรรม : KP-80140-00004 [ ได้รับทุนจากโครงการ ]

จำเนียร พรหมเรือง

Jamnean Pomruang

ขนมลาเป็นขนมที่มีบทบาทสำคัญในประเพณีสารทเดือนสิบของชาวใต้ โดยเป็นหนึ่งใน "ขนมเดือนสิบ" ที่ใช้ในการทำบุญเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพบุรุษ ขนมลามีลักษณะเป็นเส้นบาง ๆ คล้ายใยแมงมุม ทำจากแป้งข้าวเจ้าและน้ำตาล ผสมและหยดเป็นเส้นให้แห้ง ตัวขนมบางเบา กรอบ หรือเหนียวนุ่ม ขึ้นอยู่กับวิธีการทำที่แตกต่างกันในแต่ละพื้นที่ ความหมายของขนมลา ขนมลาเป็นตัวแทนของ “เสื้อผ้า” หรือ “ผ้าห่ม” ที่ส่งไปให้กับบรรพบุรุษที่ล่วงลับ ตามความเชื่อของชาวใต้ ขนมลาถูกทำขึ้นเพื่อให้ดวงวิญญาณในปรโลกมีเสื้อผ้าอาภรณ์ใช้ เป็นการแสดงถึงความกตัญญูและการระลึกถึงบุญคุณของผู้ล่วงลับ ส่วนผสมของขนมลา แป้งข้าวเจ้า น้ำตาล (นิยมใช้ทั้งน้ำตาลทรายและน้ำตาลโตนด) น้ำเปล่า (สำหรับละลายแป้ง) วิธีทำขนมลาแบบดั้งเดิม เตรียมแป้ง: ผสมแป้งข้าวเจ้า น้ำตาล และน้ำจนเข้ากันเป็นน้ำแป้งที่มีความข้นเล็กน้อย หยดแป้งเป็นเส้น: ใช้อุปกรณ์หรือกรวยเจาะรูหยดน้ำแป้งลงบนกระทะร้อน ๆ เป็นเส้นบาง ๆ โดยวนไปมาจนเกิดเป็นแผ่นลักษณะคล้ายใยแมงมุม ทำให้แห้ง: ทิ้งไว้ให้แห้งสนิทจนได้ขนมบางเบา หรือในบางสูตรอาจนำไปทอดให้กรอบเพิ่มความอร่อย จุดเด่นทางวัฒนธรรมของขนมลา สะท้อนความกตัญญูและการระลึกถึงบรรพบุรุษ ขนมลาในประเพณีสารทเดือนสิบเป็นการแสดงความกตัญญู โดยทำขึ้นเพื่ออุทิศให้แก่บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว เป็นการสื่อถึงค่านิยมของคนไทยในการแสดงความเคารพต่อผู้ล่วงลับ การอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น การทำขนมลาเป็นงานฝีมือที่ต้องใช้ทักษะสูงและความละเอียดในการหยดแป้งเป็นเส้นบาง ๆ แสดงถึงภูมิปัญญาและศิลปะการทำขนมของชาวใต้ สร้างความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมท้องถิ่น ขนมลาเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของชาวใต้และมีบทบาทสำคัญในประเพณีสารทเดือนสิบ ทำให้คนในชุมชนภูมิใจในมรดกทางวัฒนธรรมของตนเอง ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ขนมลาเป็นที่สนใจของนักท่องเที่ยวที่มาชมประเพณีสารทเดือนสิบ ซึ่งช่วยดึงดูดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและสร้างรายได้ให้แก่ชุมชน ขนมลาจึงไม่ได้เป็นเพียงขนมหวาน แต่เป็นเครื่องมือในการถ่ายทอดคุณค่าทางวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน และเป็นสัญลักษณ์แห่งความเคารพและการระลึกถึงบรรพบุรุษ