วัดบางกะจะ (เดิมเรียกวัดท้ายแหลมบางกะจะ) ตั้งอยู่ที่หมู่ 4 ตำบล สำเภาล่ม สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย อาณาเขตพื้นที่วัดเป็นที่ราบลุ่มอยู่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาและป่าสัก เป็นสามแยกแม่น้ำที่แม่น้ำป่าสักมาบรรจบกับแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งเป็นศูนย์การค้าที่สำคัญในสมัยอยุธยาตรงข้ามฝั่งแม่น้ำมองเห็นวัดพนัญเชิงและป้อมเพชร บริเวณริมน้ำหน้าวัดเป็นหาดทรายมูลยาวตลอดแนวโบราณสถานภายในวัด มีเจดีย์องค์ใหญ่ฐานทรงเหลี่ยม ซึ่งสร้างในสมัยอยุธยาและทำการบูรณะภายหลัง วัดบางกะจะ สร้างขึ้นเมื่อใดยังไม่มีหลักฐานแน่นอน เพราะไม่มีเอกสารใดกล่าวถึงชื่อวัดมีแต่กล่าวถึงที่ตั้งของวัด ดังนี้ พงศาวดารเหนือ กล่าวถึง “จุลศักราช 406 (พ.ศ. 1587) ปีมะโรง ฉศก จึ่งเชิญพระศพ (นางสร้อยดอกหมาก) มาพระราชทานเพลิงที่แหลมบางกะจะ สถาปนาเป็นพระอารามให้ชื่อว่าวัดพระเจ้าพระนางเชิงแต่นั้นมา…” พระราชพงศาวดารฉบับหลววงประเสริฐอักษรนิติ์ กล่าวว่า “เมื่อราวปีจอ จุลศักราช 936 พ.ศ. 2117 ให้ขุดคูเมืองด้านตะวันออกซึ่งเรียกว่า ขื่อหน้า ให้กว้างลึกตั้งแต่วัดแม่นางปลื้มลงมาจนบางกะจะ และขยายแนวกำแพงเมืองด้านตะวันออกลงมาถึงริมน้ำ…” หากพิจารณาเฉพาะเจดีย์ซึ่งเข้าใจว่าเป็นเจดีย์แบบล้านนา ก็น่าจะพิจารณาว่าวัดนี้คงสร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 21 อันเป็นช่วงที่ศิลปล้านนาแพร่หลายลงมาสู่กรุงศรีอยุธยา วิหารมีพระพุทธรูปหน้าตักกว้าง 120 นิ้ว สูง 150 นิ้ว ชาวบ้านเรียกนามว่า “พระพุทธเศวตมงคล (หลวงพ่อขาว)” และมีพระพุทธรูปสองพี่น้องแกะสลักจากหินอุโบสถ ซึ่งเดิมพระพุทธรูปสององค์นี้ได้ถูกตัดเหลือแต่เศียรทิ้งอยู่บริเวณอุโบสถเก่า ต่อมาเจ้าอาวาสองค์ปัจจุบันได้นำมาปั้นต่อองค์ตัวพระใหม่ และประดิษฐานอยู่หน้าวิหารหลวงพ่อขาว ตัวอาคารวิหารทำการบูรณะใหม่เมื่อ พ.ศ. 2546 วัดบางกะจะชาวบ้านเรียกว่า “วัดใหม่บางกะจะ” สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2200 และได้รับวิสุงคามสีมา พ.ศ. 2210 ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเชื่อกันว่า วัดใหม่บางกะจะเป็นที่ตั้งค่ายของพม่าในสมัยอยุธยา เพื่อต่อสู้กับทหารของสยามบริเวณป้อมเพชร
จับต้องได้ : Tangible.
สถาปัตยกรรม : AR : ARchitecture ศาสนสถาน
.
เลขที่ : วัดบางกะจะ ต. สำเภาล่ม อ. พระนครศรีอยุธยา จ. พระนครศรีอยุธยา 13000
เจ้าอาวาสวัดบางกะจะ
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย : 2567 Open call