Cultural Mapping Thailand [PMU] ระบบสารสนเทศด้านวัฒนธรรมและ แผนที่วัฒนธรรม ประเทศไทย

ข้อมูลวัฒนธรรม : KP-94110-00006 [ ได้รับทุนจากโครงการ ]

ลูกหยีเมืองสาย

Luk Yee Muang Sai

“ลูกหยี” ไม้ยืนต้นให้ผลรสเปรี้ยวจี๊ดที่คนสายบุรีและอีกหลายพื้นที่ในปัตตานีปลูกต่อเนื่องกันมายาวนานมากกว่า 100 ปี รสชาติยามกินสดหรือนำมาเป็นส่วนหนึ่งในการปรุงอาหารให้ความชัดเจน ที่สำคัญ เมื่อลูกหยีได้ขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ไทย ทั้งผลสดและแปรรูป ก็เหมือนกับว่า การปลูกพืชยืนต้นต่อเนื่องกันมาเป็นร้อยปีของคนปัตตานีจะเป็นมากกว่าพืชพื้นถิ่นที่พวกเขาใช้กินอยู่มากมายนัก ลูกหยีที่พวกเขาปลูกสืบทอดกันมานั้นมีกันสองสายพันธุ์ คือ พันธุ์ทวย หรือทวยงาช้าง และพันธุ์หยีธรรมดา ที่ชาวบ้านมักเรียกกันว่าหยีบ้าน ด้านในเปลือกบาง ๆ สีดำ เนื้อสีแดงส้มที่มีผิวสัมผัสหนายุ่ย คือรสเปรี้ยวอมหวานชื่นใจ และมีบ้างที่อมฝาดแบบพออร่อย เป็นเอกลักษณ์ คนสายบุรีคุ้นเคยการแปรรูปลูกหยีเป็นสินค้ามาร่วมร้อยปี อย่างที่ร้านนำแสงสายบุรี ที่ตกทอดมาสู่รุ่นที่ 2 ในยุคของนันทนาและฉัตรอรุณ จิรสิทธิ์ ในห้องแถวไม้ย่านตลาดเก่าคือผลิตภัณฑ์ลูกหยีแปรรูปได้หลากหลายอย่างน่าทึ่ง ทั้งลูกหยีกวน ลูกหยีฉาบ ลูกหยีทรงเครื่อง แกะเมล็ดคลุกเคล้าน้ำตาล เกลือ หรือผงบ๊วย ที่จริงๆ แล้วฉัตรอรุณบอกว่า จากแต่เดิมที่คนรุ่นพ่อแค่กวนขายเท่านั้น