Cultural Mapping Thailand [PMU] ระบบสารสนเทศด้านวัฒนธรรมและ แผนที่วัฒนธรรม ประเทศไทย

ข้อมูลวัฒนธรรม : PA-94000-00007 [ ได้รับทุนจากโครงการ ]

มะโย่ง

Mak Yong

“มะโย่ง” หรือ“เมาะโย่ง” (ภาษามลายูเรียกว่า Mak Yong /مقيوڠ) แต่ผู้คนส่วนใหญ่มักจะเรียกว่ามะโย่ง มะโย่งเป็นศิลปะการแสดงพื้นบ้านชายแดนภาคใต้ที่ปรากฏในชุมชนชาวไทยเชื้อสายมลายูในบริเวณพื้นที่จังหวัดปัตตานี ยะลา นราธิวาสและบางส่วนของจังหวัดสงขลา อีกทั้งยังปรากฏมีการแสดงมะโย่งในรัฐกลันตัน ตรังกานู เคดาห์ และเปอลิสในประเทศมาเลเซีย รวมถึงหมู่เกาะรีเยาในประเทศอินโดนีเซีย และอีกหลายพื้นที่ในคาบสมุทรมลายู การแสดงมะโย่งเป็นศิลปะการร่ายรำที่ผสมผสานระหว่างพิธีกรรม ความเชื่อ การละคร นาฏศิลป์ และดนตรีเข้าไว้ด้วยกัน สำหรับสถานการณ์ของมะโย่งในประเทศไทยนั้นพบว่า การที่สภาพบริบททางสังคมและวัฒนธรรมในปัจจุบันเปลี่ยนแปลงไป มีผลต่อการแสดงมะโย่งในพื้นที่จังหวัดปัตตานีและพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้กำลังค่อยๆจะเริ่มสูญหายไปตามไปด้วย เนื่องจากการขาดผู้สืบทอดและไม่ได้รับความนิยมจากผู้ชมและนักแสดงรุ่นใหม่ที่จะเข้ามาเรียนรู้เท่าที่ควร ส่วนในต่างประทศอาทิประเทศมาเลเซียนั้นพบว่า มะโย่งกำลังเผชิญปัญหาขาดผู้สืบทอดในมาเลเซียเช่นกัน เนื่องจากการแสดงมะโย่งถูกตีความว่าเป็นการแสดงที่มีความเชื่อในลัทธิวิญญาณนิยมและมีรากเหง้าของความเชื่อ พรามหณ์-ฮินดู และ พุทธดั้งเดิมของชาวมลายูก่อนหน้านี้มาสอดแทรกไว้ในการแสดงมะโย่งเช่นกัน อีกทั้งการเข้ามาของสื่อวิทยุโทรทัศน์ยังส่งผลให้การแสดงมะโย่งลดความสำคัญลงตามไปด้วย จึงทำให้การแสดงมะโย่งนี้ค่อยๆลดความนิยมและบทบาทความสำคัญลงมา สำหรับประวัติความเป็นมาของมะโย่งนั้น มีแนวคิดในการกำเนิดแสดงดังกล่าวที่อาจจะยังไม่มีความชัดเจนในเชิงหลักฐานที่มามากนัก แต่จากข้อมูลที่มีการค้นพบในเบื้องต้นนั้นพบว่า ต้นกำเนิดของมะโย่งมี 2 แนวคิด คือ - แนวคิดแรก มีความเชื่อว่า การแสดงมะโย่งมาจากอิทธิพลของศาสนาอิสลาม โดยเริ่มต้นจากในวังแล้วแพร่กระจายออกมาสู่ชุมชนภายนอก - แนวคิดที่สอง มีความเชื่อว่า การแสดงมะโย่งไม่ได้เกี่ยวข้องกับหลักศาสนาแต่อย่างใดแต่เป็นการแสดงที่เกิดขึ้นในระดับชาวบ้านท้องถิ่น