เมื่อ พ.ศ. 2542 -2543 เริ่มมีการทำสภาลานวัดเพื่อร่วมพูดคุยเรื่องการแก้ไขปัญหาน้ำเสียแบบมีส่วนร่วมของคนในชุมชน เพื่อให้ชุมชนได้จัดกิจกรรมทางน้ำได้ เช่น ลอยกระทง หรือ จัดตลาดน้ำเหมือนเช่นอดีต โดยใช้วัฒนธรรมพื้นบ้านมาเป็นเครื่องมือในการทำงาน สภาลานวัดนำโดยพระครูวาปีธรรมอุดม เจ้าอาวาสเป็นแกนนำในการทำงานร่วมกับชุมชน โดยเริ่มจากการทำฝายดักขยะในคลองก่อนลงสู่ทะเล จัดตลาดน้ำ แข่งมวยทะเล แข่งเรือ และจัดงานลอยกระทง เป็นต้น เพื่อบูรณาการระหว่างการจัดการสิ่งแวดล้อมและการฟื้นฟูวัฒนธรรม การจัดการขยะของวัดคลองแหที่ส่งผลต่อการฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมและเชื่อมโยงกับงานวัฒนธรรมประกอบด้วย 1) การฟื้นฟูรักษาลำคลอง โดยวัดและชุมชนได้ร่วมกันกำจัดผักตบชวา มีการอบรมและส่งเสริมให้ให้คนในชุมชนทำ EM ball (ก้อนจุลินทรีย์ที่ช่วยย่อยตะกอนให้กลายเป็นอาหารของสัตว์ขนาดเล็กที่เป็นอาหารของสัตว์น้ำ ช่วยเพิ่มจุลินทรีย์ที่ช่วยในการการย่อยสลายให้มากขึ้น รวมทั้งช่วยเพิ่มปริมาณออกซิเจนในน้ำ) เพื่อนำมาใส่ในลำคลอง จนน้ำเริ่มใสสะอาด หลังจากนั้น จึงมีการปล่อยปลาเพื่อให้ชาวบ้านได้จับนำมากินหรือนำไปขายหารายได้เลี้ยงชีพ 2) การสร้างฝายดักขยะในคลองข้างวัด ซึ่งเป็นคลองที่ไหลผ่านจากหาดใหญ่มายังคลองข้างวัด (คลองเตย) และเป็นคลองที่มีขยะจำนวนมากไหลลงมา ซึ่งวัดมองว่าเป็นสิ่งที่จะต้องช่วยกันเพื่อดักขยะก่อนที่จะไหลลงสู่ทะเล โดยวัดเริ่มพัฒนาฝายดักขยะตั้งแต่ พ.ศ. 2542 ซึ่งเป็นปีที่พระครูวาปีธรรมอุดมได้มาประจำเป็นเจ้าอาวาสที่วัดคลองแห ฝายที่สร้างครั้งแรกเรียกว่า “ฝายเฉียง” เป็นฝายที่ทำจากไม้ ซึ่งท่านเจ้าอาวาสใช้การสังเกตขอนไม้ที่ลอยขวางในคลอง แล้วมีขยะลอยมากองรวมกัน ทำให้ง่ายต่อการจัดการต่อไป แต่ข้อจำกัดของฝายเฉียง คือ ไม้เป็นวัสดุที่ผุสลายง่าย ต่อมาบริษัทหาดทิพย์ได้มาสร้างฝายดักขยะแบบถาวรให้ โดยมีรถเก็บขยะจากเทศบาลมาเก็บขยะจากฝายเพื่อนำไปกำจัดต่อไป วัดให้ความสนใจกับสิ่งแวดล้อมตลอดมา ทำให้กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม ได้มอบโล่การจัดการสิ่งแวดล้อมในวัด ในระดับ "ดีเยี่ยม" ให้แก่วัดคลองแห เมื่อ วันที่ 1 กันยายน 2566 ที่ผ่านมา
จับต้องไม่ได้ : InTangible.
ความรู้และแนวปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติและจักรวาล : KP : Knowledge and Practices concerning nature and the การจัดการทรัพยากรธรรมชาติ
.
เลขที่ : วัดคลองแห ต. คลองแห อ. หาดใหญ่ จ. สงขลา 90110
นายประเสริฐ รักษ์วงศ์
084-396-9332
ดนุวัศ สุวรรณวงศ์ : มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ : 2566 Advance Track