วัดศรีอุโมงค์คำ หรือที่ชาวบ้านที่นี่เรียกว่า “วัดสูง” เนื่องจากวัดตั้งอยู่ในเนินสูงทั้งเจดีย์และพระอุโบสถ ทำให้วัดสูงเด่นสง่าและมองเห็นได้เด่นชัด วัดศรีอุโมงค์คำ สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2389 โดยชื่อวัดศรีอุโมงค์คำ นั้น มีความหมายตามสถานที่ตั้งดังนี้ คำว่า “ศรี” หรือที่ล้านนาอ่านว่า “สะ-หรี” หมายถึง ต้นโพธิ์ หรือ ความเป็นมงคล ส่วนคำว่า“อุโมงค์” หมายถึงอุโมงค์ หรือถ้ำ ซึ่ง ชาวบ้านเชื่อกันว่าใต้ฐานโบสถ์ของวัดแห่งนี้ มีถ้ำหรืออุโมงค์อยู่ และคำว่า “คำ” หมายถึง ทองคำ วัดศรีอุโมงค์คำ เป็นวัดที่มีพระเจดีย์สมัยเชียงแสนที่อยู่ในสภาพที่สมบูรณ์มาก พระธาตุเจดีย์สีทองอร่ามบนฐานสี่เหลี่ยมยกสูงตั้งเด่นเป็นสง่า เป็นเจดีย์ศิลปะล้านนาหน้าไม้สิบสอง ฐานสี่เหลี่ยมซ้อนกัน 3 ชั้น เรือนธาตุรูปแปดเหลี่ยมย่อมุม มีซุ้มจระนำทั้งสี่ทิศ มีพระพุทธรูปปางต่าง ๆ ประดิษฐานอยู่ในซุ้ม วัดศรีอุโมงค์คำ มีวิหารหลังเก่าที่สร้างขึ้นในปีจุลศักราช 1237 สัปตศก เจ้าหลวงอริยะซึ่งลงไปรับสัญญาบัตรกลับมาครองเมืองพะเยาได้ก่อสร้างวิหารของวัดนี้ขึ้น แต่ภายหลังถูกรื้อออกไป สันนิษฐานว่าอาจเป็นวิหารหลังที่เหลือร่องรอยเพียงฐานของวิหาร สิ่งสำคัญของวัดที่ได้รับการขึ้นทะเบียนจากกรมศิลปากร คือฐานวิหารเก่า ซึ่งไม่ปรากฏหลักฐานการก่อสร้างที่แน่ชัด และภายในพระอุโบสถของวัดยังเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองพะเยาอีกองค์หนึ่ง เป็นพระพุทธรูปที่มีชื่อเสียงมากในล้านนา เรียกกันว่า “พระเจ้าล้านตื้อ” ชื่อทางการของพระพุทธรูปองค์นี้คือ “หลวงพ่องามเมืองเรืองฤทธิ์” มีพุทธลักษณะที่งดงามมาก พระเจ้าล้านตื้อมีพระวรกายอวบอิ่ม สีทองงามอร่าม พระพักตร์ดูอมยิ้มอยู่ตลอดเวลา และมีเอกลักษณ์ทางศิลปะของภูกามยาวโดยเฉพาะ
จับต้องไม่ได้ : InTangible.
ความรู้และแนวปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติและจักรวาล : KP : Knowledge and Practices concerning nature and the .
เลขที่ : ชุมชนวัดศรอุโมงค์คำ ต. เวียง อ. เมืองพะเยา จ. พะเยา 56000
นาย วรินทร์ รวมสำราญ
วรินทร์ รวมสำราญ : มหาวิทยาลัยพะเยา :