PMU ทุนทางวัฒนธรรม


ข้อมูลวัฒนธรรม : TC-50270-00033

แม่ครูทอผ้าบ้านไร่ -แม่เลิศ คำมาวัน
Leart Kammawan

แม่เลิศ วัย 80 ปี เชื้อสายไทยวน เริ่มทอผ้าตั้งแต่อายุ 15 ปี หลังจากจบการศึกษาชั้น ป.4 โดยเริ่มจากการทอผ้าเป็นผืน เช่นผ้าลายแซง ผ้าลายดี รวมถึงการทอซิ่นไก จากนั้นจึงเริ่มทอหน้าหมอน เมื่อชำนาญในการทอจึงเริ่มฝึกทอผ้าตีนจก แม่เลิศเริ่มทอผ้าตีนจกจากลายโกมหัวหมอน หรือลายหงส์สาม จนถึงลายที่มีความยาก เช่นลายขันเสี่ยนสำ ซึ่งแม่เลิศทอได้ทุกลาย แต่จะถนัดในการทอผ้าผืน รวมถึงผ้าทอตุงผ้าในพิธีกรรม ผ้าพาด(ชายจะพาดบ่าข้างซ้าย หญิงจะพาดสะพายเฉียง) ผ้าตุ้ม (ซึ่งเป็นผ้าประจำตัวที่สามารถใช้ในชีวิตประจำวัน ห่มกันหนาว หากเป็นคนตายก็ใช้เป้นผ้าคลุมศพอีกด้วย โดยมากจะทำเองตั้งแต่ การอีดฝ้าย ปั่นฝ้าย ย้อมฝ้าย ทอไปขายไป ตลอดช่วงเวลาของการทอผ้า มีการฝึกสอนกันในกลุ่ม เริ่มจากการสอนลูกหลาน การทอผ้าไม่มีตำรา แต่ใช้การฝึกฝนและทักษะ โดยใช้ย่าตีนซิ่น (ต้นแบบแม่ลายต่างๆ) แม่เลิศใช้พื้นที่หน้าบ้านเป็นพื้นที่รวมกลุ่มทอผ้าบ้านไร่ ตั้งแต่ ประมาณช่วงปี 2547 ปัจจุบันไม่ค่อยได้ทอผ้าแล้วเนื่องด้วยอายุมาก แต่มักไปร่วมงานกิจกรรมเกี่ยวกับผ้าทอในพิธีกรรม เช่นการทอผ้าในงานจุลกฐิน การปั่นฝ้าย อีดฝ้าย ในงานเทศกาลประณีต่างๆ และเปิดพื้นที่บ้านเป็นศูนย์ทอผ้าบ้านไร่ โดยมีลูกหลานมารับช่วงต่อ พี่มลฑา อรินติ๊บ และเป็นประธานกลุ่มทอผ้าบ้านไร่ กลุ่มทอผ้าบ้านไร่ก่อตั้งในปี 2553 (เดิมตั้งกลุ่มปี 2544 แต่มีการเปลี่ยนแปลงเรื่อยมา) มีสมาชิก 10 คน กลุ่มจะทอผ้าซิ่นตีนจกจำหน่ายตามการสั่งทอผ้าเป็นชิ้นงาน และเปิดพื้นที่หน้าบ้านให้เป็นศูนย์สืบสานผะหญาเมืองแจ่ม ตั้งอยู่ที่ 84 หมู่ 10 ตำบลท่าผา โดยการรวมกลุ่มของคนเฒ่าคนแก่มาร่วมกันถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นในหลายด้าน เช่น การทำอาหาร การทำขนม



 

Icon
ประเภทวัฒนธรรม

จับต้องไม่ได้ : InTangible.

Icon
หมวดหมู่วัฒนธรรม

งานช่างฝีมือดั้งเดิม : TC : Traditional Craftsmanship ผ้าและผลิตภัณฑ์จากผ้า
.

Icon
ที่ตั้ง

เลขที่ : 84 หมู่ 4 บ้านไร่ ต. ท่าผา อ. แม่แจ่ม จ. เชียงใหม่ 50270

Icon
ชื่อผู้ให้ข้อมูลหรือชื่อกลุ่มผู้ให้ข้อมูล

Icon
ช่องทางติดต่อผู้ให้ข้อมูล

Icon
ผู้บันทึกข้อมูล

เจษฏา สุภาศรี : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา : 2566 Advance Track

Icon
แหล่งข้อมูอื่น ๆ
-
พิกัด GPS

มีผู้เข้าชมจำนวน :50 ครั้ง
บันทึกข้อมูลเมื่อวันที่ : 27/11/2024 - ปรับปรุงล่าสุดวันที่ : 11/12/2024


BESbswy