PMU ทุนทางวัฒนธรรม
พิพิธภัณฑ์ไทยองบ้านหนองเงือก ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2552 ตามดำริของคณะกรรมการโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนบ้านหนองเงือก มีอาจารย์บุญสุ่ม อินกองงาม เป็นประธานคณะกรรมการบริหาร อาจารย์สนั่น ศรีกอก รองประธาน และอาจารย์บังอร ลังการ์พินธุ์ เลขานุการ และมีท่านพระครูโพธิโสภณ เจ้าคณะอำเภอป่าซาง เจ้าอาวาสวัดหนองเงือก เป็นผู้สนับสนุน โดยอนุญาตให้ใช้พื้นที่ธรณีสงฆ์เป็นสถานที่ก่อสร้างซึ่งอยู่ตรงข้ามวัด เริ่มแรกมีการขอรับบริจาคโบราณวัตถุในรูปแบบผ้าป่าของเก่า จากชาวบ้านในหมู่บ้าน ทำพิธีมอบถวายเพื่อให้เป็นสมบัติของพิพิธภัณฑ์ในวันที่ 15 เมษายน 2553 โดยได้วัตถุข้าวของเครื่องใช้เป็นจำนวนมาก ต่อมานายเอกพงศ์ ทุนอินทร์ นายกเทศบาลตำบลแม่แรงได้ประสานของบประมาณ เพื่อก่อสร้างอาคารพิพิธภัณฑ์จากกรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น โดยก่อสร้างเป็นอาคารสูงสองชั้น ใต้ถุนโล่ง แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2554 ผู้ใหญ่บ้าน ปิติพงษ์ ปันเจริญ และนายนนทวัฒน์ ไหแก้ว ซึ่งเป็นผู้ถือกุญแจและดูแลพิพิธภัณฑ์ และเรียกได้ว่าเป็นผู้รับช่วงดูแลต่อจากคณะกรรมการรุ่นแรกที่ก่อตั้ง ชั้นบนแบ่งการจัดแสดงออกเป็น 3 ห้อง ห้องที่1 “พระศาสนา” วัตถุที่จัดแสดงส่วนใหญ่เป็นของวัดหนองเงือก อาทิ ตู้พระธรรม ปั๊บสา คัมภีร์ใบลาน ชั้นวางคัมภีร์ พระพุทธรูปดินเผา ห้องที่2 “โบราณวัตถุและสิ่งของเครื่องใช้” จัดแสดงข้าวของในตู้ไม้โบราณของวัดและตู้ที่ชาวบ้านบริจาคที่มีเอกลักษณ์งดงาม ข้าวของที่จัดแสดงด้านในได้แก่ เครื่องเคลือบ เครื่องปั้นดินเผา ถ้วยตีนช้าง เครื่องเขิน ขันโอ หมอนหก เหรียญและธนบัตรเก่า ห้องที่3 “วิถีชีวิต กระบวนการผลิตผ้าฝ้ายทอมือ” จัดแสดงภาพถ่ายเก่าที่ได้รับบริจาคมาจากชาวบ้านในชุมชน มีทั้งภาพที่เป็นสถานที่สำคัญ วัด โรงเรียน พระสงฆ์ งานบุญประเพณี ของใช้ในครัวเรือนอาทิ กัวะข้าว วี ปิ่นโต เครื่องโม่แป้ง กระจาด กระป๋องน้ำสังกะสี เชิงเทียนทำจากไม้ เครื่องใช้ทางการเกษตร เช่น คันไถ คราด อุปกรณ์ที่ใช้ทอผ้า เครื่องมือช่างจำพวกกบไสไม้ กระเป๋ายาของหมอคนสุดท้ายประจำหมู่บ้าน ป้านลมไม้แกะสลักประดับกระจกของวิหารหลังเก่า อย่างไรก็ดีข้าวของบางอย่างในพิพิธภัณฑ์ ยังถูกหยิบยืมจากพิพิธภัณฑ์ไปใช้ในงานประเพณีของหมู่บ้าน เช่น งานสงกรานต์ มีการยืมเชิงเทียนที่ทำจากไม้ มีเอกลักษณ์เฉพาะทำจากไม้ท่อนใหญ่ทำเป็นก้อนรูปสี่เหลี่ยม รอบจุดวางแทนทำเป็นร่องล้อมรอบเติมน้ำใส่ไว้กันเทียมล้มและไฟไหม้ เป็นของใช้แต่ดั้งเดิมของชาวบ้าน “แอ่วหนองเงือก เลือกของดี ดูวีถีคนยอง” คำขวัญบนป้ายผ้าในชุมชน น่าจะเป็นแนวทางหนึ่งสำหรับการพัฒนาและบอกเล่าวิถีตัวตนคนยองบ้านหนองเงือกให้คนนอกได้รับรู้ผ่านการท่องเที่ยว โดยหลังจากที่การท่องเที่ยวในหมู่บ้านหนองเงือกได้รับความสนใจจากทั้งกลุ่มคณะดูงานจากหน่วยงานต่างๆ และกลุ่มนักท่องเที่ยวทั้งไทยและต่างประเทศ ล่าสุดอยู่ในโครงการชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ของกรมพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย ผู้ใหญ่บ้านจึงมีแนวคิดปรับพื้นที่ใต้ถุนพิพิธภัณฑ์ให้เป็นจุดแรกที่จะรับนักท่องเที่ยว มีการบรรยายสรุปและนำชมพิพิธภัณฑ์ ภายในวัดหนองเงือก ความน่าสนใจอยู่ที่ “คะตึก” หรือหอไตร เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนสองชั้น สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2447 สมัยครูบาไชยสิทธิ สถาปัตยกรรมพื้นเมืองผสมตะวันตก ชั้นล่างบนฝาผนังมีจิตรกรรมที่วาดเรื่องพระพุทธเจ้าโปรดสัตว์ในเมืองคน ชั้นฟ้า และเมืองนาค วาดขึ้นราวปี พ.ศ. 2460 แบ่งเป็น 5 ส่วน ได้แก่ ส่วนที่ 1 ด้านทิศตะวันออกเป็นภาพเรือนซุ้มฉากหลังพระประธาน(พระเจ้าขาว) ปัจจุบันย้ายไปประดิษฐานในศาลาการเปรียญหลังเก่า ส่วนที่ 2 ด้านทิศใต้เป็นภาพเสด็จไปโปรดพุทธมารดา ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ส่วนที่ 3 เสด็จโปรดชาวเมืองพาราณสี ส่วนที่ 4 เสด็จโปรดสัตว์เมืองนาค และส่วนที่ 5 ผนังด้านทิศตะวันตกเป็นภาพชาดกพื้นเมืองเรื่องพรหมจักก์ชาดก ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากเรื่องรามเกียรติ์ ในจารึกระบุว่า ค่าจ้างวาดเป็นเงิน 40 แถบ(รูปีอินเดีย)
จับต้องได้ : Tangible.
สถาปัตยกรรม : AR : ARchitecture พิพิธภัณฑ์
.
เลขที่ : หนองเงือก ต. แม่แรง อ. ป่าซาง จ. ลำพูน 51120
162 ม.5 ต.แม่แรง อ.ป่าซาง จ.ลำพูน
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ : 2567 Open call
Chatbot