PMU ทุนทางวัฒนธรรม


ข้อมูลวัฒนธรรม : TC-70190-00002

การตีมีดของร้านตีเหล็ก“งี่ฮั่วหลี”
The knife forging of the “Nee Hua Li” blacksmith shop

เมื่อ 90 ปีที่แล้ว เด็กหนุ่มคนหนึ่งเดินทางข้ามน้ำข้ามทะเลจากประเทศจีนแผ่นดินใหญ่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร โดยมีเป้าหมายอยู่ที่บ้านลูกแก ตำบลดอนขมิ้น อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี เพื่อมาอาศัยอยู่กับญาติผู้ใหญ่ที่เดินทางตั้งรกรากในประเทศไทยก่อนหน้านี้ ด้วยความที่เป็นคนพูดน้อย ทำงานหนัก และมีพรสวรรค์ ทำให้เด็กหนุ่มนามว่า “จั้นก๊วง เซี่ยงกว้าน” หรือ “กว้าน จั้น ก๊วง” มีความก้าวหน้าในการเป็นช่างตีเหล็กที่ได้รับการถ่ายทอดจากบรรพบุรุษอย่างรวดเร็ว ซึ่งในสมัยนั้น เน้นการทำมีดเพื่อการเกษตรเป็นหลัก ได้แก่ มีดหั่นยา จอบ ในสมัยสงครามโลก พื้นที่ที่คนต่างด้าวอาศัยอยู่ได้มีไม่มาก ทำให้หนุ่มจั้นก๊วงพร้อมญาติผู้พี่ได้อพยพมาอาศัยอยู่ที่บ้านห้วยกระบอก ตำบลกรับใหญ่ อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี ต่อมากว้านจั้นก๊วง ได้แยกครอบครัวออกมาสร้างธุรกิจเองและตั้งชื่อร้านว่า “งี่ฮั่วหลี” เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2489 ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของตำนานมีดหั่นยาและมีดตัดอ้อย กาสิบเอ็ด หรือ ตราสิบเอ็ดนั่นเอง เหตุผลที่ถูกเรียกว่า “กาสิบเอ็ด” เพราะคำว่า “งี่” ในภาษาจีนแคะคือ สอง และภาษาจีนกลางของสองคือ เส้นขีดสองขีด ทำให้ดูเหมือนเลข 11 หลังจากนั้น ฝีมือการเป็นช่างตีเหล็กก็ถูกถ่ายทอดให้กับลูกชายคนโต ลูกชายคนที่สอง ลูกชายคนที่สาม และในภายหลังลูกชายคนที่ห้าได้เข้ามาเรียนรู้การตีเหล็ก ตำนานโรงตีเหล็กที่มีอายุกว่า 70 ปี ปัจจุบันยังมีการตีมีดโดยนายสันต์ พงศกรรังสี อายุ 73 ปี ยึดอาชีพนี้ตั้งแต่อายุ 15 ปี ทำมาเกือบ 60 ปี ช่วงแรกจะตีมีดหั่นยาสูบ ปัจจุบันใช้เครื่องหั่นยาสูบจึงไม่ได้ทำ หลักการสำคัญของการตีมีดคือ ชั้นในเหล็กต้องแข็ง และชั้นนอกเหล็กต้องอ่อน แล้วจึงหลอมและตีให้เป็นเนื้อเดียวกัน ด้วยมือ ด้วยเทคนิคที่ถ่ายทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น มีการตีตั้งมีด ผานรถไถ และอุปกรณ์การเกษตรต่าง ๆ



 

Icon
ประเภทวัฒนธรรม

จับต้องได้ : Tangible.

Icon
หมวดหมู่วัฒนธรรม

งานช่างฝีมือดั้งเดิม : TC : Traditional Craftsmanship เครื่องโลหะ
.

Icon
ที่ตั้ง

เลขที่ : หมู่ 9 บ้านห้วยกระบอก ต. กรับใหญ่ อ. บ้านโป่ง จ. ราชบุรี 70190

Icon
ชื่อผู้ให้ข้อมูลหรือชื่อกลุ่มผู้ให้ข้อมูล

นายสันติ พงศกรรังศิลป์ ร้านงี่ฮั่วหลี

Icon
ช่องทางติดต่อผู้ให้ข้อมูล

Icon
ผู้บันทึกข้อมูล

ผศ.วิลัยพร ไชยสิทธิ : มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง :

Icon
แหล่งข้อมูอื่น ๆ
-
พิกัด GPS

มีผู้เข้าชมจำนวน :259 ครั้ง
บันทึกข้อมูลเมื่อวันที่ : 30/01/2023 - ปรับปรุงล่าสุดวันที่ : 30/01/2023