PMU ทุนทางวัฒนธรรม
รำกลองยาว เป็นการแสดงที่ประยุกต์มาจากการเล่น “เทิ้งบ้องกลองยาว” ของชาวบ้านโดยนำเอาจังหวะต่างๆ ของกลองยาวมาเรียบเรียงใหม่ และประดิษฐ์ท่ารำประกอบจังหวะให้เป็นมาตรฐานและดัดแปลงเครื่องแต่งกายจากชาวบ้านธรรมดาให้มีความประณีตมากขึ้น นอกจากนี้ยังเพิ่มเครื่องประดับตกแต่งให้มีสีสันสวยงามยิ่งขึ้นอีกด้วย การแสดงชุดเถิดเทิงนี้มีประวัติความเป็นมา คือ ในสมัยนายธนิต อยู่โพธิ์ เป็นอธิบดีกรมศิลปากร ได้มีการอนุรักษ์และเผยแพร่ดนตรีและนาฏศิลป์ไทยอย่างกว้างขวางทั้งในและต่างประเทศ เมื่อราวปี พ.ศ.๒๕๐๐ ประเทศสหรัฐอเมริกาได้ติดต่อมายังกรมศิลปากรให้นำดนตรีและนาฏศิลป์ไทยไปแสดง ดังนั้นกรมศิลปากรจึงได้ปรับปรุงลักษณะการแสดงนาฏศิลป์ไทยมาตรฐานแบบเก่าที่มีรูปแบบประณีตงดงาม และค่อนข้างจะเชื่องช้า จึงปรับปรุงให้มีความรวดเร็ว คล่องตัว สนุกสนาน เร้าใจผู้ชม โดยจัดชุดเถิดเทิง ซัดชาตรี ไตรภาคี ตรีลีลา โขนชุด “หนุมานจับนางสุพรรณมัจฉา” และการแสดงกระบี่ กระบอง ด้วยเหตุนี้ จากเดิมที่กลองยาวเป็นการละเล่นของชาวบ้านที่มีรูปแบบการละเล่นเป็นอิสระเฉพาะตัว กรมศิลปากรจึงได้คิดประดิษฐ์ท่ารำและจังหวะการตีกลองยาวขึ้นใหม่ เช่น การรำของผู้ชายให้มีการกระโดดใช้เข่ากระทุ้งหน้ากลอง ส่วนนางรำจะใช้ศอกลงถองหน้ากลอง เป็นต้น ซึ่งนับเป็นท่ารำที่แปลกใหม่และสวยงามจนเป็นบรรทัดฐานของการละเล่นจนถึงปัจจุบัน กลองยาว เป็นอีกภูมิปัญญาหนึ่งของชนชาติไทย การเล่นกลองยาวไม่ปรากฏหลักฐานเป็นที่แน่ชัดว่าใครเป็นผู้ประดิษฐ์ขึ้นมาก่อน ได้แต่กล่าวกันต่อๆ มาว่าเป็นกลองที่ได้รับแบบอย่างมาจากพม่าในสมัยธนบุรี หรือตอนต้นกรุงรัตนโกสินทร์ สมัยที่ไทยกับพม่าทำสงครามกัน โดยในระหว่างพักรบ ทหารพม่าจะนำกลองยาวมาเล่นกันด้วยความรื่นเริง คนไทยในสมัยนั้นได้เห็นการละเล่นกลองยาวดังกล่าว จึงได้จดจำแบบอย่างมาเล่นบ้าง บางท่านกล่าวว่ากลองยาวของพม่านี้มีชาวพม่าพวกหนึ่งเข้ามาเผยแพร่ในประเทศไทย เมื่อครั้งสมัยรัชกาลที่ ๔ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ นิยมแสดงในงานเทศกาลตรุษสงกรานต์และงานรื่นเริงทั่วไป แต่เดิมใช้ผู้แสดง ๑๖ คน แต่ถ้ามีการต่อกลองก็ต้องใช้ผู้แสดงมากกว่านี้ พวกตีกลองยืนจะเป็นผู้ชาย ส่วนพวกรำมักจะใช้ผู้หญิงล้วน มีผู้ตีกลองยืน ๓ คน โดยใช้เครื่องดนตรีประกอบจังหวะ ได้แก่ ฉิ่ง ฉาบ กลับ โหม่ง ปี่ และกลองยาว สมัยก่อนเวลาจะเปลี่ยนท่าจะใช้นกหวีดเป็นสัญญาณในการเปลี่ยนท่าทุกครั้ง จังหวะกลองที่ตีนั้นมีหลายจังหวะแล้วแต่ผู้ตี ผู้รำก็จะใส่ท่ารำให้เข้ากับจังหวะกลอง โดยให้ผู้รำสะพายกลองยาว มีท่ารำประกอบการตีกลองของผู้แสดง เช่น ท่ารำส่าย ท่าพรหมสี่หน้า ท่าสอดสร้อยมาลา ท่าผาลาเพียงไหล่ ฯลฯ ต่อมามีการดัดแปลงการเล่นและท่ารำให้แปลกกว่าของเดิมที่แห่กันแบบธรรมดา ให้มีลีลาการรำที่ตื่นเต้นเร้าใจ เช่น มีการต่อตัว ต่อกลอง โยนกลอง คาบกลองในขณะที่รำ เป็นต้น ผู้แสดงจะต้องฝึกหัดการต่อตัว ต่อกลอง ให้คล้องจองได้จังหวะ การต่อกลองก็จะต่อตั้งแต่กลอง ๑ ใบ ๒ ใบ ต่อขึ้นไปเรื่อยๆ จนสูงสุดเท่าที่คนรำและต่อตัวจะสามารถจับกลองได้
จับต้องได้ : Tangible.
ศิลปะการแสดง : PA : Performing Arts ดนตรี
นาฏศิลป์และการละคร
.
เลขที่ : 49/2 หมู่ 1, ตำบลบ้านเลือก อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี, 70120 70120 ต. บ้านเลือก อ. โพธาราม จ. ราชบุรี 70120
มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง : มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง : 2567 Festival
Chatbot