พระแก้วไพฑูรย์ วัดหลวง อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี เป็นแก้วเกิดจากหินธรรมชาติมีอายุ หลายล้านปีมาแล้ว ใครเป็นผู้แกะหินเป็นพระพุทธรูปนั้นไม่มีใครทราบ แต่เป็นพระพุทธรูปที่อยู่ในการ ปกครองของนายเมืองอุบลมานาน แต่บรรพบุรุษของพระปทุมวรราชสุริยวงศ์ (เจ้าคำผง) ได้ถวายให้เป็น สมบัติของวัดหลวงคู่กับพระแก้วบุษราคัม เมื่อเจ้านายทางกรุงเทพฯ จะบังคับเอาพระแก้วทั้งสององค์ไปเป็น ของส่วนตัว จึงได้พากันเอาพระแก้วทั้งสององค์แยกกันไปซ่อนไว้โดยมิดชิด ไม่ยอมแพร่งพรายให้เป็นที่ รู้จักของคนทั่วไป ต่อมาเมื่อสร้างวัดศรีอุบลรัตนาราม (วัดศรีทอง) โดยเจ้าอุปราชโทบิดาของพระอุบลเดชประชา รักษ์ (เสือ ณ อุบล) จึงไดเชิญเอาพระแก้วทั้งสององค์ออกจากที่ซ่อน สำหรับพระแก้วบุษราคัมนั้นได้ถวาย แด่พระเดชพระคุณพระเทวธรรมี (ยาท้าวมาว) ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสองค์แรกของวัดศรีทอง (วัดศรีอุบลรัตนาราม) และเป็นลัทธิวิหารของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ข้าราชการที่มาจากกรุงเทพฯ คงจะมี ความเกรงใจไม่กล้าที่จะขอเอาพระแก้วบุษราคัมไปจากเมืองอุบล ส่วนพระแก้วไพฑูรย์นั้น ทายาทของ เจ้านายพื้นเมืองอุบลเก็บไว้ให้ ภายหลังจึงนำมามอบให้เป็นสมบัติของวัดหลวงตามเดิมดังปรากฏอยู่ทุกวันนี้ นับว่าพระแก้วไพฑูรย์องค์นี้เป็นสมบัติของวัดหลวงและของเมืองอุบลราชธานีมาแต่โบราณโดยแท้ บันทึก ไว้โดย นายบำเพ็ญ ณ อุบล พระแก้วไพฑูรย์ เป็นหนึ่งในแก้วอันเป็นรัตนชาติ หากจะยกองค์นั้นขึ้นส่องจะเห็น เป็นคล้ายสายฝนหยาดลงมาจากฟ้าอันเป็นนิมิตหมายแห่งความอุดมสมบูรณ์ ฝนตกตามฤดูกาล
จับต้องได้ : Tangible.
โบราณวัตถุ : AA : Archeological Artefact ประวัติศาสตร์
.
เลขที่ : ต. ในเมือง อ. เมืองอุบลราชธานี จ. อุบลราชธานี 34000
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สมศรี ชัยวณิชยา
somsri.s@ubu.ac.th
ผศ.ดร.สุวภัทร ศรีจองแสง : มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี : 2567 Open call